Giúp các làng nghề Hà Nội vượt khó

Thiếu nguyên liệu sản xuất đến đứt gãy chuỗi kết nối tiêu thụ sản phẩm... Để duy trì hoạt động của làng nghề, thành phố và các địa phương đã, đang triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ cơ sở sản xuất, kinh doanh trụ vững trong khó khăn, sẵn sàng đón cơ hội mới khi dịch Covid-19 được khống chế.

Dịch Covid-19 ảnh hưởng đến việc lưu thông hàng hóa tại làng nghề thêu Đông Cứu, xã Dũng Tiến (huyện Thường Tín) khiến nhiều sản phẩm tồn kho.

Khó khăn chồng chất

Xã Chuyên Mỹ được ví như "thủ phủ làng nghề” của huyện Phú Xuyên với 7/7 thôn có nghề truyền thống như đồ gỗ, sơn mài, khảm trai... Chủ tịch UBND xã Chuyên Mỹ Vũ Quốc Thương cho biết, trên địa bàn xã có 1.350 cơ sở sản xuất lớn. Song, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, hiện tại có hơn 700 cơ sở sản xuất khảm trai, đồ gỗ phải ngừng hoạt động, hơn 500 cơ sở sản xuất sơn mài xuất khẩu hoạt động cầm chừng.

Tương tự, làng nghề gốm sứ Bát Tràng (huyện Gia Lâm) với hơn 700 cơ sở sản xuất, kinh doanh vốn sôi động bậc nhất thành phố cũng rơi vào tình trạng "đóng băng". Cơ sở sản xuất của anh Nguyễn Mạnh Hùng ở thôn 2, xã Bát Tràng phải hủy 3 hợp đồng trị giá gần 300 triệu đồng đã ký trước đó, vì toàn bộ lao động tay nghề cao ở tỉnh Hưng Yên không thể đến làm việc do Hà Nội thực hiện giãn cách xã hội...

Làng nghề thêu ở xã Dũng Tiến (huyện Thường Tín) cũng phải đối mặt với khó khăn chồng chất. Theo Trưởng thôn Đông Cứu (xã Dũng Tiến) Phạm Văn Mến, thôn có 572 hộ dân thì tới 90% làm nghề thêu với hơn 100 cơ sở thêu lớn. Tác động bởi dịch Covid-19, các đối tác truyền thống ngừng nhập hàng, lại không có đơn hàng mới nên đa số các cơ sở sản xuất phải tạm đóng cửa. Thêm nữa là sản phẩm tồn kho, trong khi các cơ sở vẫn phải trả lãi suất ngân hàng...

Cùng cảnh ngộ, Chủ tịch Hội Làng nghề mây tre đan Phú Nghĩa (huyện Chương Mỹ) Nguyễn Văn Trung cho biết, nguyên liệu mây, tre của làng nghề chủ yếu nhập từ Thanh Hóa, Nghệ An và các tỉnh miền núi phía Bắc... Gần đây, nhiều địa phương thực hiện giãn cách xã hội nên việc thu mua nguyên liệu gặp khó khăn, chi phí tăng cao, trong khi sản phẩm của làng nghề không vận chuyển đi tiêu thụ được nên sản xuất bị đình trệ…

Trợ lực để vượt qua thách thức

Theo Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Lưu Duy Dần, làng nghề của Hà Nội có vai trò quan trọng trong việc giữ vững ổn định kinh tế - xã hội tại các địa phương, do đó cần có sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành để hỗ trợ các làng nghề vượt qua đại dịch. Trong đó, các ngân hàng cần tiếp tục xem xét nới lỏng các điều kiện khoanh nợ, giãn nợ, điều chỉnh giảm lãi suất nợ cũ và cho vay mới với lãi suất ưu đãi đối với các doanh nghiệp làng nghề. Mặt khác, các làng nghề cần chủ động thay đổi phương án sản xuất, kinh doanh... để thích nghi với điều kiện thực tại, tìm kiếm cơ hội mới. Cùng với đó là thúc đẩy thương mại điện tử, thay đổi mới mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm tăng tính cạnh tranh trên thị trường.

Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên Nguyễn Xuân Thanh cho biết, để bảo đảm phòng chống dịch Covid-19 và duy trì các nguồn lực cho làng nghề lấy đà phục hồi, huyện đã triển khai nhiều giải pháp, như: Ưu tiên tiêm vắc xin phòng Covid-19 cho lao động hoạt động thương mại tại các làng nghề; tạo điều kiện cấp “luồng xanh” cho các xe chở hàng hóa, nguyên vật liệu vào làng nghề, xe container của các doanh nghiệp xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ...

Về phía các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp làng nghề, chủ cơ sở thêu Đốc Phà, thôn Đông Cứu, xã Dũng Tiến (huyện Thường Tín) chia sẻ: “Trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội, chúng tôi đã điều chỉnh lại công tác quản lý, tổ chức nhân sự, quy trình sản xuất… để nâng cao hiệu quả hoạt động - gồm cả nghề thêu và hoạt động du lịch dịch vụ, ngay sau khi dịch Covid-19 được khống chế…”.

Cũng về vấn đề này, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội (Sở NN&PTNT Hà Nội) Nguyễn Văn Chí thông tin, ngành Nông nghiệp Thủ đô thời gian qua đã ban hành một số chính sách hỗ trợ làng nghề. Đặc biệt, Sở NN&PTNT Hà Nội đã tổ chức 60 lớp tập huấn nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh cho 2.400 lao động, chủ cơ sở sản xuất tại các làng nghề; 16 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho các cơ sở công nghiệp nông thôn về quản trị doanh nghiệp, thiết kế mẫu mã, marketing, kinh nghiệm xuất khẩu...; đồng thời hỗ trợ các làng nghề vay vốn thông qua các nguồn quỹ ưu đãi. Thời gian tới, thành phố sẽ đẩy mạnh triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), qua đó giúp các doanh nghiệp, hộ sản xuất gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập cũng như nâng tầm thương hiệu làng nghề…

Với hàng loạt giải pháp trợ giúp của thành phố và các địa phương cũng như nỗ lực tự thân của các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp, mỗi người dân làng nghề, hy vọng các làng nghề Hà Nội sẽ vượt qua khó khăn, duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, đón nhận những cơ hội phát triển mới.