5 loài cá quý hiếm sẽ được bảo vệ nghiêm ngặt, có loài mất tích bí ẩn từ năm 1990

5 loài cá được bảo vệ nghiêm ngặt
Theo Dự thảo Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đang được Bộ NNPTNT lấy ý kiến góp ý trên Cổng thông tin điện tử của Bộ, có 5 loài cá quý hiếm sẽ được bảo vệ đường di cư sinh sản.

Theo đó, 5 loài cá nguy cấp, quý hiếm sẽ được bảo vệ đường di cư sinh sản tự nhiên, gồm: cá mòi cờ chấm, cá mòi cờ hoa, cá chình bông, cá chình mun, cá cháy.

Những loài cá này quý hiếm như thế nào mà phải khẩn cấp bảo vệ đường di cư sinh sản tự nhiên trong thời gian tới?

Cá mòi cờ chấm. Ảnh: tepbac.

Cá mòi cờ chấm
Cá mòi cờ chấm phân bố ven bờ vịnh Bắc Bộ, có thể vào các sông Hồng, Thái Bình, Ninh Cơ, sông Mã. Cá có thân dài, dẹp bên, hình bầu dục dài. Đầu tương đối to, mõm tù. 

Cá mòi cờ chấm ăn tươi có vị thơm ngon hoặc phơi khô và làm nước mắm. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, loài cá này bị khai thác bừa bãi ở bãi đẻ và ở trên đường di cư. Cá con bị khai thác quá nhiều ở cửa sông nên nguồn lợi loài cá này bị giảm sút nghiêm trọng.

Theo Dự thảo Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, để bảo vệ loài cá này sẽ cấm khai thác trong mùa cá sinh sản.

Cá mòi cờ hoa, loài cá được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam. Ảnh: Tepbac.

Cá mòi cờ hoa
Cá mòi cờ hoa cỡ nhỏ, thân hình thoi, dẹt bên. Đầu nhọn và tròn. Mõm ngắn. Miệng nhỏ, có khuyết ở giữa hàm trên lõm. 

Loài cá này phân bố ở vùng núi phía Bắc: Hòa Bình, Phú Thọ (Việt Trì - sông Thao, Đoan Hùng - sông Lô. Vùng đồng bằng Bắc Bộ: Thái Nguyên, Bắc Giang (sông Thương, sông Cầu), Hà Nội, Hưng Yên, Nam Định (hạ lưu sông Hồng, Bắc Ninh, Hải Dương (hạ lưu hệ thống sông Thái Bình) và Bắc Trung Bộ Thanh Hoá (sông Mã) và Nghệ An (sông Lam).

Cá mòi cờ hoa là loài cá sống ở nước mặn nhưng đến mùa sinh sản chúng di cư vào các sông để đẻ. Mùa sinh sản của cá mòi thường là từ tháng 1 đến tháng 4 âm lịch hàng năm. 

Hiện, cá mòi cờ hoa đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam (1992, 2000) và danh sách các loài cần bảo vệ của ngành thủy sản từ năm 1996.  

Cá chình.

Cá chình bông

Thân cá chình bông có hình trụ dài có vảy xếp dạng hình chiếc chiếu, nhỏ, dạng trái xoan và vây chạy vùng quanh ngực.  Cá chình bông trưởng thành có màu vàng với màu nâu xanh đến đen trên lưng và bụng màu trắng, con nhỏ có màu hơi xám đến vàng. 

Ở Việt Nam, cá chình bông phân bố ở Bình Định (đầm Châu Trúc), Hà Tĩnh (sông Ngàn Phố), Thừa Thiên Huế (sông Hương), Gia Lai (sông Ba), Quảng Ngãi (sông Trà Khúc)...

Cá chình bông là loài thủy đặc sản quý, có giá trị kinh tế cao, hàm lượng protein của thịt cá chình cao hơn thịt bò, thịt lợn và trứng gà, đặc biệt là rất giàu các loại vitamin. Ở Trung Quốc, người ta coi cá chình bông là “thuỷ sâm”. 

Cá chình mun
Cá chình mun được xếp vào danh mục các loài nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam.

Các loài cá chình mun có chu kỳ sống rất đặc biệt: sinh trưởng trong nước ngọt đến tuổi thành thục, trưởng thành sinh dục, di cư ra biển để sinh sản.  

Loài cá cháy. Ảnh: tepbac.

Cá cháy
Cá cháy là loài cá khá lớn, thân bầu dục, cao, dẹp bên, phủ vảy tròn lớn. Cá phân bố ở sông Hồng, sông Mã, sông Cả, sông Thái Bình, sông Đà, sông Thao, Thác sông Cầu, sông Thương.

Cá cháy có tập tính sống thành từng đàn dọc duyên hải. Cá cháy Bắc có giá trị thực phẩm, ở sông Hồng sản lượng khai thác trước đây khá cao tuy nhiên từ những năm 1990 trên sông Hồng không còn thấy cá cháy nữa.

Cá cháy đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam,  mức độ đe doạ bậc V và danh sách các loài cần bảo vệ của ngành thủy sản từ trước năm 1996.