Củ năng dễ trồng, thu nhập gấp 3 - 4 lần trồng lúa

Lãi gấp 3 - 4 lần so với trồng lúa
Củ năng được người dân huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) đưa vào sản xuất và phát triển kinh tế suốt nhiều năm qua. Vùng sản xuất lớn nhất của huyện hiện nay là xã Pró (huyện Đơn Dương) với tổng diện tích gần 300ha.

Ông Bờ Nah Ria Ha Điu (62 tuổi, ngụ thôn Pró, xã Pró) cho biết, gia đình bắt đầu trồng củ năng từ năm 2016, đến nay đã mở rộng diện tích lên 5.000m2. Với diện tích này, mỗi năm gia đình sản xuất một vụ lúa và một vụ năng.

"Cứ độ tháng 2, tháng 3 hàng năm là tôi bắt đầu trồng củ năng và đến tháng 8 thì thu hoạch. Sau vụ năng, tôi lại chuyển qua trồng lúa. Nhờ cách làm này nên nguồn thu nhập của gia đình được cải thiện", ông Bờ Nah Ria Ha Điu thổ lộ.

Củ năng được nông dân tại xã Pró (huyện Đơn Dương, Lâm Đồng) đưa vào sản xuất từ nhiều năm qua. Ảnh: Minh Hậu.

Theo người dân, củ năng là cây phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng vùng Pró nên việc phát triển loại cây này thuận lợi. Cây ít sâu bệnh, người dân không cần phải quá cầu kỳ về kỹ thuật chăm sóc, không phải sử dụng đến các loại thuốc bảo vệ thực vật nên chi phí đầu tư không cao. Hiện nay, củ năng Pró đạt năng suất bình quân 3 tấn/sào (1.000m2), nhiều hộ dân có trình độ chăm sóc tốt có thể đạt năng suất lên đến 4,5 tấn/sào.

Những năm trước, khi thị trường chưa bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, sản phẩm củ năng tươi Pró được tiêu thụ đều đặn bởi các đầu mối tại TP.HCM và các tỉnh miền Tây Nam bộ. Vụ thu hoạch năm 2019, 2020, người dân bán củ năng cho các đầu mối thu mua với mức giá từ 15.000 - 18.000 đồng/kg, có thời điểm lên 20.000 đồng/kg. "Giá củ năng thời điểm đó cao nên người trồng đạt lợi nhuận gấp 3 - 4 so với trồng lúa. Trung bình, mỗi ha người dân thu về khoản tiền lãi hàng trăm triệu đồng", ông Tôn Trung Sơn, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Củ năng Pró cho biết.

Sản phẩm củ năng của HTX Củ năng Pró (xã Pró, huyện Đơn Dương) đã được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao từ năm 2019. Sản phẩm này cũng đạt chứng nhận VietGAP vào năm 2020, đồng thời, được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận “Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành” năm 2021.
Tìm hướng tiêu thụ ổn định
Theo ông Tôn Trung Sơn, Giám đốc HTX Củ năng Pró (xã Pró), hiện HTX có khoảng 40ha củ năng, sản lượng hàng năm khoảng 1.200 tấn. Trong năm 2021, do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nên một lượng lớn sản phẩm củ năng của HTX bị tồn đọng, gây thất thu cho nông dân. Do vậy, hiện nay các thành viên của HTX đang rất lo lắng về thị trường tiêu thụ vào vụ thu hoạch cuối năm nay.

Khi chưa bị ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, giá mỗi kg củ năng đạt từ 15.000 - 18.000 đồng/kg. Ảnh: Minh Hậu.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng, diện tích củ năng trên địa bàn tỉnh hiện khoảng trên 300ha, chủ yếu tập trung tại xã Pró (huyện Đơn Dương). Năm 2021, tổng sản lượng củ năng của tỉnh đạt trên 9.000 tấn. Cũng theo Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng, do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nên từ tháng 9/2021 tới đầu năm 2022, việc tiêu thụ củ năng của nông dân gặp nhiều khó khăn, một lượng lớn sản phẩm bị tồn đọng. Theo thống kê của UBND huyện Đơn Dương, tính tới cuối tháng 12/2021, huyện có khoảng 5.000 tấn củ năng tươi còn tồn đọng, không có đối tác tiêu thụ và đến cuối tháng 3/2022 vẫn còn tồn đọng khoảng 500 tấn.

Để tháo gỡ khó khăn cho người dân trồng củ năng, vừa qua, UBND huyện Đơn Dương đã có văn bản đề nghị các sở, ngành, đơn vị trong tỉnh hỗ trợ nông dân tiêu thụ. Sở Công thương tỉnh Lâm Đồng sau đó cũng khuyến khích các cơ quan, đơn vị, cán bộ chung tay tiêu thụ củ năng, hỗ trợ nông dân. Đồng thời đề nghị Sở Công thương các tỉnh, thành phố quan tâm, hỗ trợ, quảng bá và liên kết tiêu thụ sản phẩm củ năng của huyện Đơn Dương.

Việc trồng củ năng đã giúp nông dân vùng đồng bào thiểu số tại xã Pró, huyện Đơn Dương, Lâm Đồng cải thiện đáng kể thu nhập. Ảnh: Minh Hậu.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng, hiện nay, người trồng củ năng chủ yếu tiêu thụ sản phẩm củ tươi theo hình thức chuyển cho chủ cơ sở thu gom. Các cơ sở này sau đó sơ chế, đóng gói và chuyển cho đối tác. Do vậy, việc phát triển thị trường khó tránh khỏi những rủi ro, đặc biệt là chuỗi cung ứng bị "đứt gãy" như đợt dịch Covid-19 vừa qua.

Hiện nay địa phương có 2 cơ sở sơ chế, đóng gói củ năng để cung ứng ra thị trường. Trong đó HTX Củ năng Pró có năng lực sản xuất, thu mua, sơ chế khoảng 3.000 tấn củ năng/năm và một cơ sở khác cũng đóng tại xã P’ró với năng lực thu mua, sơ chế, đóng gói khoảng 500 tấn/năm.

Ngành nông nghiệp Lâm Đồng đang phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện các giải pháp để tìm đầu ra cho sản phẩm củ năng. Trong đó bao gồm việc xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường tiêu thụ mới. Đặc biệt khuyến khích nông dân, các đơn vị liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, đồng thời khuyến khích các đơn vị, doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sản phẩm bột củ năng để gia tăng giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường.

Theo Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng, củ năng là cây trồng ít nhiễm sâu bệnh hại nên trong quá trình trồng và chăm sóc, người dân không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Sản phẩm an toàn đối với người tiêu dùng và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa. Hiện nay, ngành nông nghiệp đang hỗ trợ HTX Củ năng Pró thực hiện mô hình củ năng hữu cơ để nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng nguồn thu nhập cho người dân.