Tháp Mười: Hiệu quả sản xuất theo nhu cầu doanh nghiệp

Thu hoạch lúa tại xã Mỹ Đông, huyện Tháp Mười, Đồng Tháp.

Vụ thu đông năm 2021, huyện Tháp Mười thực hiện mô hình sản xuất theo nhu cầu của doanh nghiệp, bước đầu đã mang lại nhiều lợi ích cho nông dân.

Mô hình được thực hiện vụ thu đông ở Hợp tác xã Mỹ Đông 2 (xã Mỹ Đông) với diện tích 280ha. Nông dân sản xuất theo đơn đặt hàng của Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam (Vinarice) và Công ty Cổ phần giống cây trồng Cửu Long là sản xuất loại giống, quy trình kỹ thuật và thời gian theo doanh nghiệp yêu cầu và được doanh nghiệp thu mua theo giá thỏa thuận. Những diện tích này được xuống giống sau lịch sản xuất tập trung của huyện khoảng 30 ngày, năng suất bình quân 6 tấn/ha, tương đương với năng suất bình quân của huyện; giá lúa liên kết cao hơn giá thị trường gần 1.000 đồng/kg, giúp nông dân tăng lợi nhuận.

Vụ thu đông này, anh Nguyễn Phước Hưng có 5 ha sản xuất liên kết theo đơn hàng của Công ty Vinarice. Đây là vụ đầu tiên anh liên kết với Vinarice. Theo anh Hưng, đơn vị liên kết rất chặt chẽ từ khâu cung cấp giống đến thu hoạch và sau thu hoạch, việc xuống giống chậm hơn lịch chung của huyện, giúp chủ động trong máy móc và nhân công lao động, được bao tiêu đầu ra nên anh cũng không phải lo lắng khi thu hoạch.

“Tôi cảm thấy chưa lúc nào làm nông dân lại khỏe như lúc này, đến thu hoạch chỉ cần đem dây ra ruộng đợi cân xong rồi nhận tiền, chứ không như những năm trước phải lo kiếm thương lái, nếu không có thương lái thì để lại lúa qua đêm ngoài ruộng, vừa phải ngủ ngoài đồng giữ lúa, thất thoát”, anh Nguyễn Phước Hưng phấn khởi cho biết.

Khi chuẩn bị bắt tay vào thực hiện mô hình, không ít nông dân cảm thấy lo lắng về thời gian xuống giống cũng như sản xuất theo một quy trình chặt chẽ của doanh nghiệp. Anh Trang Nhật Chinh có 2 ha đất sản xuất, là nguồn thu nhập chính của gia đình. Do đó, anh phải tiết kiệm tối đa chi phí đầu vào để tăng lợi nhuận. Thực hiện mô hình sản xuất theo nhu cầu của doanh nghiệp, cũng như một số nông dân khác, khi mới bắt đầu thực hiện anh cũng rất lo lắng vì phải xuống giống chậm hơn lịch xuống giống chung của huyện thì khả năng sâu bệnh sẽ cao, rồi phải sản xuất theo quy trình, đo độ ẩm khi thu hoạch.

“Lúc đầu tôi cảm thấy lo, nhưng khi thu hoạch vụ này, tôi rất phấn khởi vì chi phí giảm, quy trình sản xuất cũng không quá khó đối với nông dân, nhưng quan trọng nhất là không cần lo đầu ra nên tôi mong muốn được doanh nghiệp tiếp tục hợp đồng liên kết lâu dài”, anh Trang Nhật Chinh cho biết.

Trong đợt dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4, hầu hết nông sản không có liên kết đều gặp khó khăn trong tiêu thụ, chỉ những diện tích liên kết là vẫn duy trì tốt được đầu ra. Vì vậy, giải pháp duy nhất để người dân không lo đầu ra khi thị trường có biến động là sản xuất có liên kết ngay từ đầu với doanh nghiệp, khi nông dân sản xuất theo nhu cầu của doanh nghiệp thì không còn tình trạng cung vượt cầu, giá sụt giảm hay không tiêu thụ được.

Tuy nhiên, để có thể liên kết với doanh nghiệp, hợp tác xã phải là đơn vị đại diện cho nông dân ký hợp đồng. Do đây là lần đầu tiên huyện thực hiện mô hình, hợp tác xã đại diện nông dân ký hợp đồng liên kết với doanh nghiệp nên còn một số vấn đề phát sinh. Tuy nhiên, hiệu quả đã được thấy rõ và đây cũng là xu thế trong phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững hiện nay.

Được biết, bên cạnh được thu mua lúa với giá cao hơn thị trường, những diện tích liên kết còn có thêm thu nhập từ việc bán rơm, giúp nông dân không cần phải đốt rơm làm ảnh hưởng đến đất. Ngoài ra, việc sản xuất liên kết, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất giúp nông dân giải phóng sức lao động, giải quyết bài toán thiếu nhân công lao động hiện nay.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Mỹ Đông Nguyễn Thanh Hòa cho biết, cây lúa là cây trồng chủ lực ở địa phương, đem lại thu nhập cho người nông dân. Địa phương cũng xác định lấy kinh tế tập thể, sản xuất theo liên kết làm nhiệm vụ chính. Vì vậy, địa phương đang tiếp tục mở rộng diện tích liên kết theo đơn đặt hàng của các doanh nghiệp. Xã xem đây cũng là xu thế của thị trường trong sản xuất nông nghiệp. 

Để có thể liên kết bền vững với doanh nghiệp, người nông dân cần tập làm quen với việc phải tuân thủ các nguyên tắc của hợp đồng và chịu trách nhiệm khi phá vỡ hợp đồng. Phó Chủ tịch UBND huyện Tháp Mười, Lê Văn Ngọt đánh giá: Mô hình sản xuất theo nhu cầu của doanh nghiệp bước đầu đã giúp nông dân an tâm đầu ra. Tuy nhiên, để giảm được chi phí, tăng thêm lợi nhuận thì hợp tác xã càng phải phát huy vai trò của mình; hợp tác xã làm thêm đầu vào và đầu ra như phân bón, thuốc trừ sâu, áp dụng khoa học kỹ thuật để chi phí giảm xuống, tăng giá trị sản xuất.