Xử lý chôm chôm cho trái nghịch vụ

Nông dân huyện Long Hồ áp dụng kỹ thuật

Đậy mủ cao su cho chôm chôm để xử lý cây ra trái mùa nghịch. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Ép buộc cây trồng đi ngược lại với mùa thuận là điều không mong muốn với chu kỳ sinh trưởng của cây trồng. Do đó rất ít người trồng cây chịu làm theo cách này vì nhiều rủi ro, chi phí cao, tốn nhiều công sức hơn. Tuy nhiên, nhiều nông dân ở Vĩnh Long đã quá thuần thục với cách làm này nên đã rút ra được kinh nghiệm xử lý nghịch vụ cây chôm chôm khá thành công. 

Với cây chôm chôm, rất cần nhiều năng lượng để hồi phục và ra các cơi đọt ban đầu, vì cây cần có bộ lá khỏe để nạp năng lượng cho bộ rễ phát triển. Do đó, bón phân hữu cơ cho cây từ 5-7 kg/gốc/lần rải là cần thiết nhất, mỗi năm rải 2-3 lần/gốc.

Huyện Long Hồ (Vĩnh Long) là địa phương có diện tích trồng chôm chôm nhiều nhất tỉnh với hơn 1.500 ha. Mùa chôm chôm nghịch vụ năm nay, toàn huyện có khoảng trên 300 ha cho trái. Trong đó, cù lao 4 xã gồm: An Bình, Hòa Ninh, Bình Hòa Phước và Đồng Phú là một trong những vùng trồng chôm chôm lớn nhất tỉnh.

Ông Trần Nguyễn Thanh Vũ, ở xã An Bình, huyện Long Hồ trồng 1 ha chôm chôm có hơn 26 năm trong nghề, gần 3 năm nay ông áp dụng kỹ thuật mới trồng chôm chôm theo hướng hữu cơ cho trái mùa nghịch, giúp tăng lợi nhuận. Riêng vụ chôm chôm năm rồi, ông áp dụng cách này đã thu nhập hơn 280 triệu đồng nhờ bán chôm chôm nghịch vụ.

Chôm chôm bán mùa nghịch thường giá cao hơn gấp đôi so với mùa thuận. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Ông chia sẻ, năm nay gia đình ông vẫn tiếp tục sử dụng phước pháp trồng chôm chôm ra trái nghịch vụ, không riêng gia đình ông mà rất nhiều nông để chôm chôm ở huyện Long Hồ đã mạnh dạng áp dụng kỹ thuật này và kết hợp sử dụng phân bón hữu cơ được ủ bằng phân chuồng hay phân hữu công nghiệp. Đây là yếu tố nhằm duy trì độ phì nhiêu của đất để đất khỏe, đủ dinh dưỡng nhằm xử lý chôm chôm cho trái nghịch vụ đạt hiệu quả cao.

Yếu tố quan trọng tiếp theo là kỹ thuật đậy mủ cao su cho cây. Việc đậy mủ gốc cho cây tưởng chừng đơn giản, nhưng đậy mủ đúng kỹ thuật thì nhiều nhà vườn cần biết. Cây phải trải qua quá trình cắt đứt nguồn sinh trưởng để chuyển qua giai đoạn sinh sản, nên nước dưới mương phải rút cạn và tránh nước mưa rớt trên liếp. Vì vậy, làm nghịch vụ phải cần đậy mủ cao su trên bờ liếp.

Theo Sở NN-PTNT Vĩnh Long, hiện nay diện tích trồng chôm chôm toàn tỉnh khoảng 2.700 ha, ước tính sản lượng 8.016 tấn/năm và doanh thu hơn 160 tỷ đồng (tính giá trung bình 20.000 đồng/kg).
Việc đậy mủ đúng cách là phải làm giàng như mái nhà, cho nước mưa không đọng lại trên liếp, nhưng mí mủ phải phủ hết mí mương, nhằm cắt hết việc rễ vươn ra ngoài lấy được nước cho cây. Nhiều nhà vườn đã sơ ý cắt mí mủ bằng mí liếp nên việc xử lý ra hoa chưa đạt.   

Theo nhiều chuyên gia nông nghiệp, ngoài hai yếu tố quan trọng là sử dụng phân hữu cơ và đậy mủ cao su ở phần gốc để xử lý chôm chôm ra trái nghịch vụ, nông dân cần chú ý thêm loại bệnh cháy lá chôm chôm thường xuất hiện ở giai đoạn này.

Đây là bệnh kinh điển xuất hiện khi xử lý ra hoa nghịch. Bệnh xuất hiện khi tiến hành đậy mủ chôm chôm được 10 ngày, đầu tiên xuất hiện ở chót cuối lá, màu nâu ăn dần vào trong và từ màu nâu chuyển thành màu đen. Từ đó vết bệnh ăn sâu vào bên trong thịt lá, tiến đến ½ lá và khi bệnh nặng thì khô hết cả lá.

Nhiều nhà vườn còn gặp tình trạng lá khô còn trụ lại trên cành nhưng chưa lìa cành, đến khi có gió đi qua thì rớt xuống mặt mủ chùm trong vườn. Nguyên nhân của cháy lá có thể do thiếu dưỡng chất đa trung vi lượng, đặc biệt là thiếu kali cung cấp cho cây, thiếu nước và do điều kiện thời tiết.

Nhiều năm nay ông Trần Nguyễn Thanh Vũ sử dụng phân hữu cơ để phục vụ cho vườn chôm chôm nhà mình. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Ông Nguyễn Văn Tài, ở cùng xã với ông Vũ, với 60 gốc chôm chôm đã 33 năm tuổi đang xử lý cho trái nghịch và sử dụng phân bón hữu cơ. Vụ chôm chôm này, ông Tài kỳ vọng đạt 10 tấn trái và đoán giá mong muốn  từ 40.000 - 60.000 đồng/kg, doanh thu mang lại gần 600 triệu đồng.

Theo kinh nghiệm nhiều năm của ông Tài, việc xử lý nghịch vụ cho chôm chôm thu hoạch vào dịp Tết sẽ bán có giá và đầu ra rất thuận lợi. Vì vậy người trồng bắt đầu xử lý cây từ tháng 5 – 6 âm lịch, nếu làm trễ hơn, chôm chôm cho trái ra Tết, lúc đó bán không có giá cao.

TS Lê Quốc Điền, Viện Cây ăn quả miền Nam, cho biết: Việc bón phân hữu cơ cần cho cây ăn trái (cây từ 5 năm trở lên) sau mỗi vụ từ 20-30 kg/gốc, điều này phù hợp với cách làm của nông dân khi cung cấp cho cây. Phân hữu cơ giúp duy trì độ màu mỡ của đất, giúp đất tơi xốp, tăng độ dẫn điện cho đất và giữ cho đất có độ ẩm cũng như giúp các vi sinh vật có lợi trong đất phát triển mạnh. Thêm vào đó, bón phân hữu cơ nhiều giúp hạn chế sự thất thoát phân bón hóa học ra môi trường bên ngoài.