Chất lượng giống: Cú hích cho rừng gỗ lớn

Tuyên Quang hiện đã xây dựng được khoảng 40.000 ha rừng gỗ lớn (trong tổng diện tích rừng sản xuất khoảng 140.700 ha). Với định hướng nâng cao chất lượng rừng, hằng năm Tuyên Quang triển khai thực hiện trồng khoảng 1.000 ha rừng giống chất lượng cao.

Hiện nay, tại một số địa phương trong tỉnh, tập quán canh tác, lựa chọn nguồn giống cây lâm nghiệp chủ yếu vẫn dựa vào các cơ sở tự sản xuất hoặc từ các nguồn cung cấp trôi nổi trên thị trường không được kiểm soát.

Keo nuôi lai nuôi cấy mô đang khẳng định được ưu thế vượt trội và thay thế các giống cũ tại Tuyên Quang. Ảnh: Đào Thanh.

Do đó, một số diện tích cây keo của người dân đến kỳ thu hoạch không đảm bảo năng suất, chất lượng, thậm chí chết yểu. Giải pháp được UBND tỉnh cũng như ngành NN-PTNT tỉnh Tuyên Quang đưa ra là tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đồng bộ các khâu trong chuỗi giá trị lâm sản từ sản xuất, khai thác, chế biến.

Đặc biệt, tỉnh khuyến khích tạo bước đột phá về giống, nâng cao năng suất, chất lượng rừng trồng, phát triển vùng nguyên liệu gỗ lớn, công nghệ chế biến lâm sản; tăng cường năng lực đổi mới cơ chế, hình thức, phương pháp khuyến lâm; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, đào tạo và khuyến lâm.

Ông Triệu Đăng Khoa, Chi cục phó Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang cho biết, chính sách hỗ trợ giống cây lâm nghiệp chất lượng cao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang được thực hiện trong 4 năm từ năm 2018 đến năm 2021. Để đảm bảo nguồn giống được phân bổ đến các hộ dân, Chi cục đã chỉ đạo các bộ phận chuyên môn triển khai tuyên truyền, rà soát, xác định đối tượng, lập hồ sơ, trình duyệt dự toán kinh phí để tổ chức cấp cây giống cho nhân dân trồng rừng, đảm bảo kịp thời vụ trồng rừng trong từng năm.

Do giống cây keo lai được sản xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô và cây keo tai tượng được gieo ươm từ hạt giống nhập ngoại nên khi triển khai vào trồng thực tế có những ưu điểm nổi bật. Với cây nuôi cấy mô, do cây mẹ được tuyển chọn là những cây keo lai vượt trội nhất để lấy chồi sinh trưởng nhân giống mô, nên cây con có sức kháng bệnh tốt, nhất là những loại bệnh thường gặp ở keo như thối nấm cổ rễ, sâu keo ăn lá, bệnh thân trắng...

Tuyên Quang đã có rất nhiều chính sách hỗ trợ giống cây lâm nghiệp mới chất lượng, năng suất cao, sạch bệnh nhằm chuyển nhanh chất lượng rừng. Ảnh: Đào Thanh.

Năm 2018, gia đình anh Hoàng Văn Toàn, thôn Cây Nhội, xã Tân Thanh, huyện Sơn Dương được tỉnh hỗ trợ 4.000 cây keo lai nuôi cấy mô. Gia đình trồng trên diện tích 2,5 ha, được tỉnh hỗ trợ 100% cây giống và 50% phân bón. Sau 7 tháng trồng, tỷ lệ cây sống đạt trên 90%, cây sinh trưởng và phát triển tốt, không có sâu bệnh, chiều cao trung bình từ 1,6 - 1,8 m. Với chu kỳ trồng keo lai nuôi cấy mô chừng 4 - 5 năm cây đạt đường kính khoảng 40 cm có thể cho thu hoạch làm nguyên liệu giấy.

Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Tuyên Bình là một trong những đơn vị cung ứng cây giống chất lượng lớn của tỉnh Tuyên Quang. Cùng với đảm bảo nguồn cung tại chỗ cho các đội sản xuất, công ty cũng cung cấp cây giống cho bà con có nhu cầu. Trong đó, công ty chú trọng đến phát triển diện tích và số lượng rừng trồng từ giống keo lai mô.

Cây trồng cùng thời điểm và được chăm sóc trong điều kiện như nhau nhưng cây keo lai nuôi cấy mô sinh trưởng nhanh hơn, đường kính và chiều cao thân cây lớn so với keo lai hom. Cây 4 năm tuổi đạt chiều cao hơn 10m, đường kính thân đạt trung bình hơn 30cm, cây chống chịu gió bão và sâu bệnh tốt. Cây trồng hiệu quả nhất với mật độ 1.620 cây/ha. Giá cây giống trên thị trường từ 2.700 - 2.900 đồng/cây, cao hơn giống keo lai giâm hom khoảng 1.500 đồng/cây.

Năm 2021, tỉnh Tuyên Quang phấn đấu trồng mới 10.350 ha rừng sản xuất, trong đó có 10.000 ha rừng tập trung, còn lại là rừng phân tán; duy trì độ che phủ rừng đạt hơn 65%. Tỉnh đã hỗ trợ gần 1.400 ha cây giống chất lượng cao gồm cây keo lai mô, cây keo tai tượng hạt nhập ngoại để trồng rừng nguyên liệu giấy và phát triển trồng rừng gỗ lớn.

Cảnh giác bệnh chết héo keo

Tình hình bệnh keo chết héo do do nấm Ceratocystis manginecans gây ra vẫn tiếp tục xuất hiện trên các cánh rừng ở Tuyên Quang. Qua kiểm tra khảo sát mới đây của Sở NN-PTNT Tuyên Quang, ghi nhận có 5 ha rừng ở huyện Sơn Dương xuất hiện tình trạng này.

Cán bộ Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Chiêm Hóa kiểm tra tình hình keo chết trên diện tích của công ty. Ảnh: Đào Thanh.