Khô mực siêu rẻ, bất minh nguồn gốc

Trên trang thương mại điện tử Shopee, khô mực tẩm xé sợi có giá 84.000 đồng/500g (168.000 đồng/kg). Còn trên trang Lazada, mực tẩm xé sợi được giới thiệu là mực Nha Trang, có giá 158.000 đồng/kg. Riêng mực cán nguyên con tẩm gia vị, combo năm con (khoảng 1kg) có giá 294.000 đồng. Nhiều loại mực đắt hơn, giá khoảng 380.000-417.000 đồng/kg. Chúng tôi thử đặt mua 500g mực tẩm xé sợi thì nhận thấy, sản phẩm đựng trong vỉ nhựa, trên nhãn chỉ có vài dòng tên sản phẩm “mực tẩm gia vị, đặc sản Nha Trang” và không có thông tin của nhà sản xuất.

Nhiều loại khô mực rất khó đánh giá được chất lượng do khi nhập về đã được tẩm ướp khá nhiều các loại gia vị

Tại các chợ sỉ như Bình Tây (Q.6, TP.HCM), An Đông (Q.5, TPHCM), loại mực xé sợi được bán sỉ với giá rất rẻ, loại một (thớ thịt lớn) có giá 350.000 đồng/kg, loại thớ thịt nhỏ và ngắn hơn có giá từ 150.000-250.000 đồng/kg; tất cả là hàng xá, đựng trong bao ni-lông loại 10-20kg. 

Chị Minh - chủ cửa hàng Đặc sản Cà Mau trong chợ Bà Hoa, Q.Tân Bình, TPHCM - cho biết, khô mực loại một giá 1 triệu đồng/kg, loại hai giá 900.000 đồng/kg, loại ba giá 800.000 đồng/kg. Mực loại bốn, loại năm cũng có giá từ 500.000-650.000 đồng/kg, thường là 50-60 con/kg, còn gọi là mực vụn, khi ăn sẽ bị dai và hơi đắng. Người ta thường dùng mực vụn xé sợi, khi tẩm gia vị thì mực mất vị đắng. Do tẩm ướp nên trọng lượng mực nặng hơn nhưng mất công tẩm ướp nên giá sẽ không rẻ hơn khô mực nguyên con. Với mực cán duỗi rồi tẩm vị, khi cán ra, mực sẽ nhẹ hơn, cộng thêm tiền công cán, tẩm gia vị nên giá đắt hơn so với mực nguyên con. Người ta thường dùng mực loại hai, loại ba để cán, giúp miếng mực đều, đẹp, không bị vụn. “Mực xé sợi loại rẻ nhất cũng không dưới 400.000 đồng/kg, mực cán duỗi không dưới 700.000 đồng/kg” - chị Minh nói. 

Tại Lotte Mart (TPHCM), mực xé sợi tẩm vị loại sợi vụn có giá 470.000 đồng/kg, loại sợi to đỏ hồng, được xé từ khô mực loại một có giá 1,2 triệu đồng/kg, trong khi loại này tại chợ Bình Tây chỉ có giá khoảng 350.000 đồng/kg. Tại Lotte Mart, mực cán duỗi có giá 1,3-1,4 triệu đồng/kg, tùy loại.

Ông Nguyễn Đông Hy - Giám đốc Công ty TNHH Kim Đông Hy, chuyên kinh doanh hải sản - cho biết, các loại mực xé sợi, mực cán đang được bán với giá rẻ đều được làm từ mực xà, có nguồn gốc Nam Mỹ, chỉ có giá 1,4 USD/kg (khoảng 32.000 đồng/kg), được các nước Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan nhập về với số lượng lớn, sau khi chế biến thì xuất sang các nước lân cận, trong đó có Việt Nam. Tùy theo công nghệ chế biến của mỗi nước, giá nhập về sẽ khác nhau. Trung Quốc thường nhập và sản xuất với quy mô khổng lồ nên giá xuất đi rẻ hơn nhiều so với Thái Lan, Hàn Quốc. 

Loại mực xà tuy lớn, giá rẻ nhưng mùi rất khai, vị nhạt và dở nên chủ yếu được làm mực xé, cán tẩm gia vị cho dễ ăn. Để mất đi mùi khai, người ta phải ngâm tẩm, tẩy rửa bằng hóa chất hoặc sử dụng phương thức tẩy mùi bằng chanh, trà xanh, đường… Nhưng với quy mô sản xuất khổng lồ, để giảm giá thành, nhiều khả năng các nhà sản xuất dùng hóa chất. Tùy công nghệ sản xuất mà hàm lượng chất tẩy ra sao. Nếu ngâm tẩy với liều cao trong thời gian dài, sẽ rất nguy hại cho người dùng. 

“Loại mực xà này đã được Thái Lan nhập khẩu, chế biến rồi xuất sang Việt Nam cách đây 5 năm nhưng đến nay, chúng ta mới biết. Hiện có một số người nước ngoài tại Việt Nam cũng hợp tác, nhập khẩu loại mực này về chế biến, đưa ra thị trường nhưng so dán nhãn “sản xuất tại Việt Nam” nên nhiều người nghĩ là mực của Việt Nam” - ông Nguyễn Đông Hy thông tin.