Chuyện củ to, trái lớn… chỉ là một yếu tố

TS. Võ Hữu Thoại, Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam. Ảnh: Minh Đảm.

Điều đó cũng đặt ra cho công tác báo chí phải phản ảnh thực tế sản xuất, những mô hình làm ăn có hiệu quả và bền vững. Chuyện củ to, trái lớn, nhiều trái trên cây… chỉ là một yếu tố, điều quan trọng là chất lượng của sản phẩm và đáp ứng nhu cầu thị trường tức có giá trị cao hơn.

Trong sản xuất nông nghiệp thì giống cây trồng có vai trò quan trọng, quyết định đến năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế. Chính vì khi một bài báo viết ca ngợi về một giống nào đó mà chưa được các cơ quan chuyên môn kiểm định, đánh giá thì tai hại vô hại cho người trồng. Nhất là cây ăn quả thông thường sau 3 năm trồng mới cho quả thì thiệt hại đơn lẫn kép, chỉ làm giàu cho người bán giống. Vì vậy, người làm báo nên tham khảo ý kiến các cơ quan chuyên môn trước khi đăng để tránh những điều đáng tiếc.         

Trong kinh tế nông nghiệp, yếu tố giảm giá thành sản xuất được quan tâm, bởi lẽ nó là điều kiện để tăng hiệu quả đầu tư và do đó tăng thu nhập và lợi nhuận cho nông dân. Muốn vậy, việc áp dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ vào sản xuất, quản lý, nhằm nâng cao năng suất lao động là vấn đề cần quan tâm, nhất là trong điều kiện lao động trong nông nghiệp thiếu do dịch chuyển nhân lực từ nông thôn ra thành thị, các khu công nghiệp, dịch vụ… Theo đó công tác báo chí cũng phải định hướng bài viết, chủ đề cho phù hợp với tình hình.

Doanh thu bán sản phẩm là yếu tố quan trọng có tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh tế trong đầu tư. Lợi nhuận chính là hiệu số giữa doanh thu và chi phí sản xuất. Nếu như chỉ quan tâm giảm chi phí sản xuất mà không cải thiện được doanh thu thì không cải thiện được lợi nhuận, hay nói cách khác là không giải quyết được việc chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp.

Để nâng cao doanh thu bán sản phẩm, điều kiện cần là sản phẩm nông nghiệp phải có chất lượng cao, an toàn thực phẩm và đáp ứng nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng. Đối với những mặt hàng nông nghiệp xuất khẩu đi các thị trường khó tính, yêu cầu về chất lượng và an toàn thực phẩm để vượt qua hàng rào phi thuế quan, hàng rào kỹ thuật là rất cần thiết. Khi vượt qua các hàng rào này nông sản sẽ bán được với giá cao, là điều kiện để cải thiện doanh thu và do đó cải thiện lợi nhuận trong sản xuất.

Khi thấy một vườn xoài có nhiều quả, nghe giá bán thời điểm khoảng bao nhiêu đó, người viết ước tính doanh thu rồi trừ đi chi phí, thế là ra lợi nhuận “khủng”. Như vậy thông tin sẽ phiến diện, người nghe đôi khi giật mình vì hiệu quả quá cao, những người nông dân có khi về đốn cây khác để trồng xoài.

Điều quan tâm trong ví dụ này là thông tin về vườn xoài này không đại diện cho cả thực tế sản xuất xoài. Vì trong vùng có nhiều vườn xoài độ tuổi khác nhau, năng suất khác nhau, thời gian thu hoạch khác nhau và do đó doanh thu sẽ khác nhau, không còn như ước tính của người viết nữa.

Về lĩnh vực thị trường nông sản, đây là khâu yếu trong các khâu của quá trình sản xuất và tiêu thụ nông sản hiện nay. Nhà vườn, nông dân, các chủ trang trại, hợp tác xã, kể cả doanh nghiệp kinh doanh nông sản đang thiếu thông tin thị trường. Tin giả, tin sai, tin chính thống còn lẫn lộn, khiến người sản xuất và kinh doanh không định hướng được kế hoạch của mình. Những thông tin như nhu cầu thị trường, tiêu chuẩn hàng hóa, mức dư lượng cho phép trong sản phẩm chưa được công khai minh bạch, chưa định hướng cho sản xuất.

Đối với sản xuất nông nghiệp ở nhiều nước trên thế giới, khâu nghiên cứu và dự báo thị trường rất được quan tâm. Tại Thái Lan, công tác thống kê và thông tin thị trường các loại nông sản hàng hóa. Trong đó có trái cây luôn được cập nhật, ngoài ra các nghiên cứu chuyên sâu về thị trường cũng được quan tâm đầu tư. Các thông tin về giá cả tại vườn, tại các chợ đầu mối. Nói chung là thông tin trong chuỗi cung ứng được minh bạch. Do đó người sản xuất và người kinh doanh gặp nhau và đồng thuận thống nhất cùng đầu tư và hưởng lợi ích trong quá trình kinh doanh.