Hướng kim ngạch xuất nhập khẩu nông sản với Nga đạt 10 tỷ USD

Chè là một trong số những mặt hàng nông sản chủ lực xuất khẩu sang thị trường Nga. Ảnh: Bá Thắng.

Việt Nam hiện là đối tác số một Đông Nam Á về kim ngạch thương mại với Liên bang Nga. Kim ngạch thương mại Việt - Nga hai chiều giai đoạn 2018-2020 là khoảng 4,5 tỷ USD/năm, trong đó nông sản chiếm khoảng 18-20%, tương đương 900 triệu USD/ năm. So với con số trước năm 2018 là khoảng 500 triệu USD/năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu nông sản đã tăng khoảng 80%.

Đà tăng này được duy trì sang năm 2021. Tính đến 10 tháng đầu năm nay, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam sang Nga đạt khoảng 469 triệu USD, tăng 32,6% so với cùng kỳ năm 2020. Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Nga là thủy sản, cà phê, điều, trái cây, chè, gỗ, gạo. Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Nga là thủy sản, lúa mỳ, phân bón, gỗ, gần đây là các sản phẩm thịt, sữa.

Bộ NN-PTNT nhận định, cơ cấu các sản phẩm xuất nhập khẩu giữa hai nước không cạnh tranh trực tiếp, và bổ sung cho nhau. Tuy nhiên, kim ngạch trên còn thấp so với tiềm năng kinh tế, quan hệ chính trị lâu đời giữa hai nước, và tổng quy mô dân số 250 triệu dân.

Năm 2020, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt 544 tỷ USD, trong đó các sản phẩm nông nghiệp là 41,2 tỷ USD. 10 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản ước đạt 38,76 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm 2020. Trong bối cảnh dịch Covid-19 gây ảnh hưởng nhiều mặt tới đời sống xã hội, ngành nông nghiệp có thể coi là hoàn thành mục tiêu kép “vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế” khi Việt Nam đứng thứ hai Đông Nam Á và thứ 16 trên thế giới về giá trị xuất khẩu nông, lâm, thủy sản.

Xác định mở rộng quy mô thị trường xuất khẩu, nhằm giúp nông nghiệp tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế, Bộ NN-PTNT chủ trương xúc tiến thương mại thị trường Việt - Nga, nhằm biến đây trở thành tâm điểm kết nối của vùng Đông Nam Á và Cộng đồng các quốc gia độc lập - SNG (Liên Xô cũ).

Một yếu tố nữa góp phần vào xu thế này, là Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á Âu (AEAU) có hiệu lực từ ngày 5/10/2016, với Nga là thành viên chủ chốt. Theo Hiệp định AEAU, nhiều loại thuế áp dụng cho nông sản sẽ được hưởng mức ưu đãi thấp, một số mặt hàng thậm chí giảm về 0% khi Hiệp định có hiệu lực.

Trên cơ sở đó, Bộ NN-PTNT Việt Nam phối hợp Bộ Nông nghiệp Liên bang Nga, Đại sứ quán Nga tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga tổ chức “Diễn đàn trực tuyến thúc đẩy hợp tác thương mại nông sản, thủy sản Việt Nam - Liên bang Nga” vào ngày 23/11.

Diễn đàn có sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước, lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố, các các hiệp hội ngành hàng và đông đảo doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại nông sản, thủy sản của hai nước. Hoạt động này vừa nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác nông nghiệp giữa hai nước, vừa mừng chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tại Nga. 

Mục tiêu của diễn đàn, là kết nối doanh nghiệp hai nước, thúc đẩy giao thương, gia tăng kim ngạch nông sản, hướng tới tổng kim ngạch 10 tỷ USD. Những nhà tổ chức hy vọng, diễn đàn sẽ là cơ hội để các bên trao đổi về tình hình hợp tác song phương, cũng như tận dụng được lợi thế của các sản phẩm thế mạnh, và đặc biệt biến “thách thức thành cơ hội” trong bối cảnh Covid-19 còn diễn biến phức tạp.

Trước đó, vào tháng 10/2021, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan đã làm việc với Đại sứ Liên bang Nga tại Việt Nam Bezdetko. Trong buổi họp, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhận định, hai nước có tiền đề phát triển ở nhiều dự án xúc tiến thương mại và diễn đàn giữa doanh nghiệp hai bên. Người đứng đầu ngành nông nghiệp Việt Nam mong muốn, doanh nghiệp hai bên tăng cường trao đổi, thông tin cụ thể, giúp tháo gỡ kịp thời các vướng mắc, đồng thời đưa ra lộ trình để việc giao thương đạt hiệu quả tối ưu.

Một số quy định về an toàn thực phẩm, hướng dẫn cho doanh nghiệp hai nước và các kiến nghị, giải pháp đẩy mạnh hợp tác thương mại sẽ được trao đổi tại diễn đàn. Các tổ chức thương mại, hiệp hội ngành hàng cũng được khuyến khích thông tin về những khó khăn, vướng mắc, kinh nghiệm trong xuất nhập khẩu nông sản, thủy sản giữa Việt Nam - Nga.