Khai thác bền vững thị trường EU

Tuy nhiên, để giữ thành quả có được, khai thác thị trường EU một cách bền vững, các doanh nghiệp cần nắm bắt xu thế tiêu dùng mới, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường “khó tính” này.

Chế biến tôm xuất khẩu sang thị trường châu Âu tại nhà máy của Công ty cổ phần Bá Hải (tỉnh Phú Yên). Ảnh: TTXVN

Xuất siêu hơn 13 tỷ USD, tăng 15,75%

Báo cáo mới nhất về tình hình xuất, nhập khẩu sang thị trường EU của Bộ Công Thương cho biết, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU trong tháng 7-2021 đạt 4,73 tỷ USD, tăng 1,41% so với tháng 6-2021 và tăng 13,03% so với tháng 7-2020. Tính chung 7 tháng của năm 2021, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và EU đạt 32,09 tỷ USD, tăng 17,42% so với cùng kỳ năm 2020. Xét về cán cân thương mại, trong tháng 7-2021, Việt Nam xuất siêu 2,03 tỷ USD sang thị trường EU, tăng 15,25% so với tháng 6-2021 và tăng 3,13% so với tháng 7-2020. Lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 7-2021, Việt Nam xuất siêu 13,02 tỷ USD hàng hóa sang thị trường EU, tăng 15,75% so với mức xuất siêu 7 tháng của năm 2020.

Hà Lan, Đức, Italia, Bỉ là các thị trường xuất khẩu chính của hàng hóa Việt Nam. Theo Bộ Công Thương, từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực (ngày 1-8-2020) đến nay, xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU đạt mức tăng trưởng khoảng 18%. Đặc biệt, nông sản Việt Nam ngày càng tăng thị phần tại thị trường tiềm năng này. Trong 8 tháng của năm 2021, xuất khẩu nông sản sang châu Âu đạt 2 tỷ USD, với một số thị trường trọng điểm như Đức đạt 458 triệu USD, Hà Lan đạt 363 triệu USD...

Còn tính riêng trong 7 tháng của năm 2021, xuất khẩu tôm sang EU đạt hơn 320 triệu USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trị xuất khẩu tôm ghi nhận mức tăng trưởng hai con số với 3 thị trường chính trong khối gồm Đức, Hà Lan và Bỉ. Hay như xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam tới thị trường EU đạt 396,9 triệu USD, tăng 34,1% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó xuất khẩu tới thị trường Đức đạt 80,3 triệu USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ năm 2020. Ngoài ra, các thị trường Pháp, Hà Lan, Bỉ có mức tăng trưởng lần lượt là 29,5%, 50%, 55,7%.

Một trong những nguyên nhân khiến xuất khẩu sang EU có nhiều tiến triển thuận lợi là các doanh nghiệp ngày càng có kinh nghiệm hơn trong việc tận dụng các ưu đãi từ EVFTA. Đồng thời, mức độ tác động của EVFTA đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam hiện đã rõ nét hơn khi tiêu dùng hàng hóa của EU dần phục hồi.

Tận dụng tối đa cơ hội từ EVFTA

EVFTA được thực thi đã mang lại những đơn hàng có giá trị cao và ổn định cho doanh nghiệp. Song theo Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) Vũ Bá Phú, ước tính thị trường EU còn tới 49% dung lượng mà Việt Nam có thể khai thác. Trong đó, nhóm công nghiệp chế biến còn 35-60%, nhóm nông sản thực phẩm còn 35-90% chưa khai thác. Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam Alaim Cany cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng “lợi thế đi trước” và khẳng định mình trên thị trường EU trước những đối thủ cạnh tranh khi các hiệp định thương mại tự do giữa EU và các quốc gia Đông Nam Á khác chưa ký kết. Tuy nhiên, thị trường EU có nhiều tiêu chuẩn cao về môi trường, lao động, an toàn thực phẩm, phát triển bền vững, buộc doanh nghiệp Việt Nam cần phải đáp ứng để chiếm lĩnh thị trường.

Chia sẻ về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Cẩm Trang lưu ý, ngoài việc vượt qua sự canh tranh từ các nước cung cấp sản phẩm tương tự, cũng như các yêu cầu cao về chất lượng, doanh nghiệp còn phải đối diện với các biện pháp phòng vệ thương mại.

Nhiều năm nhập khẩu nông sản, thực phẩm Việt Nam vào EU, Giám đốc Công ty LTP import export B.V (Hà Lan) Phạm Văn Hiển chia sẻ kinh nghiệm, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ thị trường; thông qua các kênh trực tuyến, đối tác có sẵn, hội chợ tổ chức ở EU… để quảng bá sản phẩm, thăm dò thị trường; thiết kế bao bì hợp văn hóa và thói quen tiêu dùng tại địa phương. “Người tiêu dùng EU rất coi trọng lối sống lành mạnh và chuộng mặt hàng hữu cơ”, ông Phạm Văn Hiển cho biết.

Cuối năm là thời điểm nhu cầu tiêu thụ hàng hóa tại EU tăng cao tạo thêm cơ hội để hàng Việt Nam gia tăng xuất khẩu tới thị trường này. Do vậy, bên cạnh nỗ lực của doanh nghiệp, các bộ, ngành và địa phương cần triển khai kịp thời các biện pháp hỗ trợ để doanh nghiệp phục hồi và duy trì ổn định sản xuất, tận dụng tốt cơ hội thị trường. Với chức năng của mình, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục tháo gỡ khó khăn, ách tắc, hỗ trợ doanh nghiệp. Ông Vũ Bá Phú thông tin, Bộ Công Thương luôn ưu tiên đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu thông tin, kết nối đối tác, đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường EU. Trong khuôn khổ chương trình xúc tiến thương mại quốc gia, hằng năm, Bộ Công Thương dành trung bình 20% tổng kinh phí của chương trình cho các hoạt động xúc tiến thương mại tại thị trường này.