Nâng tầm nông sản: Không phải chuyện riêng của ngành nông nghiệp

Ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: Bảo Thắng.

Sáng 26/11, Sở NN-PTNT Hà Nội phối hợp Trung tâm xúc tiến thương mại nông nghiệp và Văn phòng SPS Việt Nam tổ chức Hội nghị chia sẻ thông tin, đáp ứng với quy định về an toàn thực phẩm (ATTP) và kiểm dịch động, thực vật theo Hiệp định EVFTA, RCEP khi xuất khẩu.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Giám đốc sở NN-PTNT Hà nội đánh giá châu Âu là thị trường tiềm năng nhưng có yêu cầu cao về chất lượng, dư lượng hóa chất, cũng như khả năng truy xuất nguồn gốc.

"Theo xu hướng chung của thế giới, những quy định, yêu cầu của các thị trường ngày càng nâng cao. Ngành nông nghiệp Việt Nam cần có phương án thích ứng, cũng như thay đổi dần nhận thức và tập quán canh tác", ông Sơn nói.

EVFTA và RCEP là những hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới. Trong đó, EVFTA giúp đa dạng hóa và tăng cơ hội tiếp cận thị trường và mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là nhóm nông, thủy sản - những sản phẩm thế mạnh của Việt Nam. 

Một trong những điểm chính mà doanh nghiệp Việt Nam cần khai thác từ EVFTA, theo Văn phòng SPS Việt Nam, là những cam kết về thuế của EU. Ngay khi Hiệp định có hiệu lực vào ngày 1/8/2020, EU đã xóa bỏ thuế nhập khẩu với khoảng 85% số dòng thuế, tương đương 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU.

Sau 7 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, EU sẽ xóa bỏ thuế nhập khẩu với khoảng 99% số dòng thuế, tương đương gần 100% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam hiện tại. 

"Mức cam kết trong EVFTA là mức cam kết cao nhất mà Việt Nam đạt được trong các FTA đã ký. Nó giống như một con đường cao tốc, mà doanh nghiệp Việt Nam giờ mới được đặt chân. Vấn đề là chúng ta cần chuẩn bị sẵn sàng phương tiện, cũng như tâm thế để di chuyển với tốc độ tối đa trên đó", TS. Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam ví von.

EU là thị trường lớn thứ ba, với tỷ trọng xuất khẩu dao động từ 11-19% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam, trị giá khoảng 3 tỷ USD/ năm. Hàng nông sản của Việt Nam chiếm 2,2% thị trường EU. Những sản phẩm chính Việt Nam xuất sang EU là cà phê, trái cây, hạt điều, hạt tiêu. 

Một gian hàng trưng bày sản phẩm tại Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp. Ảnh: Bảo Thắng.

Về Hiệp định RCEP - Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), là một FTA gồm 10 nước thành viên ASEAN ký với 5 quốc gia gồm Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, New Zealand. Giống EVFTA, RCEP giúp doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi về thuế khi có ít nhất 64% số dòng thuế sẽ về 0 khi hiệp định có hiệu lực.

Với quy mô 2,2 tỷ người, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu, RCEP mở ra khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới. Doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sẽ hưởng lợi từ một thị trường ổn định, lâu dài.

Nhằm đáp ứng kịp thời với quy định về an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật theo các FTA thế hệ mới, Văn phòng SPS Việt Nam đề nghị doanh nghiệp tìm hiểu kỹ về lộ trình cắt giảm thuế, cách tính nguồn gốc xuất xứ, tăng cường quảng bá sản phẩm, tái cơ cấu ngành hàng theo chuỗi liên kết.

Kết luận Hội nghị, TS. Ngô Xuân Nam nhấn mạnh hai điểm. Thứ nhất, việc cung cấp thông tin một cách đầy đủ, chính xác đến khối doanh nghiệp còn nhiều vấn đề. Ông cho rằng, bất kể ai, nếu xác định xuất khẩu nông sản thì phải nắm rõ thông tin.

Với chức năng là cơ quan đầu mối minh bạch các quy định của Thành viên WTO, Văn phòng SPS Việt Nam cam kết, phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các cơ quan chuyên môn, có thẩm quyền tại Việt Nam là: Tổng cục Thủy sản, Cục Bảo vệ thực vật, Cục Thú y, Cục Quản lý chất lượng Nông, lâm sản & Thủy sản (Bộ NN-PTNT), Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Bộ Khoa học & Công nghệ, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), và Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) để tuyên truyền sâu, rộng đến doanh nghiệp.

Thứ hai, yêu cầu trong các FTA thế hệ mới liên quan tới quản lý của nhiều tổ chức. Do đó, Văn phòng SPS Việt Nam kêu gọi sự chung tay của toàn xã hội để nâng cao chất lượng hàng nông sản. "Chúng ta cần đẩy mạnh liên kết, bởi để xuất khẩu được một mặt hàng nông sản chất lượng không phải chuyện riêng của ngành nông nghiệp”, ông Nam nhấn mạnh.