Phân bón, thịt lợn Trung Quốc- 'thủ phạm' làm tăng lạm phát

Cuộc chiến Nga- Ukraine “đổ thêm dầu vào lửa” tạo ra khủng hoảng lạm phát tiêu dùng toàn cầu, nhưng Trung Quốc đã đóng góp phần không nhỏ làm cho vấn đề nghiêm trọng thêm.

h3.png

Các lệnh hạn chế và thuế quan mà Trung Quốc áp đặt đối với hai mặt hàng phân bón và thịt lợn đã khiến giá cả trên toàn thế giới tăng vọt. Ảnh: CNBC

Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE) cho biết, những tác động của Trung Quốc chủ yếu trong ba lĩnh vực phân bón, thịt lợn và thép đã gây ra nạn lạm phát thế giới thêm trầm trọng.

Các nhà phân tích Chad Bown và Yilin Wang của PIIE cho biết: “Cuộc khủng hoảng tại Ukraine đã gây ra thiệt hại rất lớn, gây căng thẳng thêm cho cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, do Nga cấm xuất khẩu phân bón, trong khi vai trò của Ukraine như là bệ đỡ cho châu Phi và Trung Đông cũng đã bị phá hủy”.

Tuy nhiên có một nguy cơ khác chưa được nhìn nhận xác đáng đối với an ninh lương thực toàn cầu chính là các lệnh hạn chế và chính sách thuế quan của Trung Quốc áp đặt đối với hai mặt hàng chính gồm phân bón và thịt lợn.

“Hiện các chính sách của Trung Quốc thậm chí đã mở rộng vượt cả ra ngoài lĩnh vực lương thực, khi ‘gã khổng lồ châu Á’- một trong những nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới, cũng đã áp dụng các hạn chế đối với nguyên liệu”, tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington lưu ý.

Tất cả những động thái trên đã dẫn đến giá cả hàng hóa tăng cao hơn ở khắp mọi nơi, ngay cả khi chúng mang lại lợi ích cho chính người dân Trung Quốc, theo báo cáo.

h2.png

Mô hình dòng chảy phân bón thế giới (xanh nhạt); giá phân bón tại Trung Quốc (đỏ) và giá phân bón thế giới (xanh đen) từ tháng 1/2017 đến tháng 1/2022. Nguồn: Hải quan Trung Quốc; WB

“Rắc rối với Trung Quốc là nước này tiếp tục hành động như một nước nhỏ. Các chính sách của Bắc Kinh thường mang lại hiệu quả như ý ở trong nước- chẳng hạn như tiết giảm chi phí đầu vào cho ngành công nghiệp hoặc cho nông dân Trung Quốc hoặc bằng cách tăng lợi nhuận cho một nhóm khác. Nhưng họ cũng có thể là ‘người hàng xóm ăn xin’, với việc lựa chọn chính sách giải quyết vấn đề trong nước bằng cách chuyển chi phí sang người tiêu dùng các nước khác”, các nhà phân tích viết.

Giá phân bón ở Trung Quốc và trên thế giới bắt đầu tăng vào năm ngoái, do nhu cầu tăng mạnh và giá năng lượng cao hơn, và sau đó thậm chí còn tăng cao hơn kể từ cuộc chiến Nga-Ukraine.

Vào tháng 7 năm ngoái, giới chức Trung Quốc đã ra lệnh cho các công ty sản xuất phân bón lớn trong nước tạm ngừng xuất khẩu “để đảm bảo nguồn cung cho thị trường trong nước”, PIIE lưu ý. Đến tháng 10, khi giá phân bón thế giới tiếp tục tăng, Bắc Kinh thậm chí còn yêu cầu tăng cường kiểm soát hoạt động xuất khẩu.

Theo Reuters, các chính sách của Trung Quốc đã tiếp tục diễn ra trong năm nay và có thể còn kéo dài đến ít nhất là sau khi kết thúc mùa hè này. “Sự kết hợp của các rào cản phi thuế quan này đã khiến xuất khẩu phân bón của Trung Quốc giảm mạnh, trong khi nguồn dự trữ trong nước tăng và giá phân bón thế giới được dự báo khó có thể chựng lại trước khi bước vào mùa thu”, theo các nhà phân tích.

“Thị phần xuất khẩu phân bón toàn cầu của Trung Quốc là 24% đối với phốt phát, 13% đối với nitơ và 2% đối với kali, tính đến trước khi có các lệnh hạn chế”, theo PIIE.

Các nhà phân tích của PIIE cho rằng quyết định của Trung Quốc đối với phân bón chỉ “đẩy vấn đề sang người khác”, với giải thích rằng khi có ít phân bón hơn, sản lượng cây trồng sẽ ít hơn. Và điều này lại “xảy ra vào thời điểm tồi tệ” khi cuộc chiến Nga-Ukraine đang đe dọa nguồn cung cấp lương thực toàn cầu (cả Nga và Ukraine là những nước xuất khẩu lớn các loại cây trồng như lúa mì, lúa mạch, ngô và dầu hướng dương).

h1.png

Biểu đồ mô tả sản lượng (xanh nhạt) thịt lợn; giá thế giới (xanh đậm); giá thịt lợn tại Trung Quốc (đỏ) và chính sách nhập khẩu thịt lợn (xanh lam) của Trung Quốc từ tháng 1/2017 đến tháng 3/2022. Nguồn: Cục Thống kê Trung Quốc; FAO

Báo cáo cho biết: “Vào thời điểm quan trọng như vậy, Trung Quốc cần phải làm nhiều hơn - chứ không phải ít hơn - để giúp thế giới vượt qua thách thức và khủng hoảng nhân đạo tiềm ẩn có thể xảy ra ở nhiều nước nghèo, thường phải nhập khẩu phân bón và lương thực”.

Câu chuyện về giá thịt lợn cao hơn trên toàn cầu bắt đầu vào năm 2018, khi Trung Quốc - nước sản xuất một nửa nguồn cung thịt lợn của thế giới - chứng kiến ​​đàn lợn của họ bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn châu Phi. Dịch bệnh đã buộc nước này phải tiêu hủy 40% tổng đàn lợn, khiến giá thịt lợn trong nước tăng hơn gấp đôi vào cuối năm 2019. “Giá thịt lợn thế giới cũng theo đó mà tăng 25% do Trung Quốc nhập khẩu nhiều thịt lợn hơn và kéo nguồn cung ra khỏi thị trường”, theo PIIE.

“Tiếp đó Trung Quốc đã giảm áp lực giá nội địa vào đầu năm 2019 bằng các sắc thuế đối với thịt lợn nhập khẩu vào năm 2020 và năm nay khi dịch bệnh thuyên giảm. Các chính sách này đã tiếp tục ảnh hưởng đến phần còn lại của thế giới”, các nhà phân tích của PIIE cho biết.

 

Bình luận

FAO: Dòng chảy lương thực thế giới sụt giảm kỷ lục

Dự báo mới của FAO cho thấy, dòng chảy thương mại lương thực thế giới năm nay có khả năng sụt giảm mạnh: 1,2% so với năm ngoái. Riêng mặt hàng gạo vẫn tăng 3,8%.

Bắc Mỹ sẵn sàng bù đắp sản lượng phân bón thiếu hụt

Các lệnh trừng phạt làm hạn chế nguồn cung phân bón của Nga và Belarus đã buộc hai “gã khổng lồ” phân bón Bắc Mỹ là Nutrien và Mosaic vào cuộc để lấp lỗ hổng.

Indonesia cấm xuất khẩu dầu cọ làm “nóng” thị trường dầu thực vật

Giá cọ, đậu tương, hạt cải dầu châu Âu và thậm chí cả dầu hạt cải GMO của Canada đã chạm mức cao kỷ lục sau thông báo cấm xuất khẩu dầu cọ của Indonesia ngày 27/4.

Trái cây và rau củ ngày càng ít dinh dưỡng hơn

Nhiều bằng chứng cho thấy nhiều loại thực phẩm ngày nay không chứa nhiều vitamin và chất dinh dưỡng như cách đây 70 năm, mặc dù chúng có bề ngoài ngon mắt.

Rabobank: Thị trường thịt lợn đang bị tác động mạnh

Rabobank nhận định, lợi nhuận của những người chăn nuôi lợn năm nay sẽ bị thách thức bởi chi phí thức ăn chăn nuôi, năng lượng, cước phí, bệnh dịch và giá nhân công tăng.

Giai đoạn chuyển giao nguồn cung nông sản thế giới: Biến số với thị trường chăn nuôi

Giá nông sản thế giới hiện đang tiến tới gần mức cao nhất trong một thập kỷ qua và gây ra không ít khó khăn cho ngành chăn nuôi hiện còn phụ thuộc vào nguồn cung đầu vào nhập khẩu ở nước ta.

Các nhà thám hiểm Mỹ bảo vệ cá quý hiếm sông Mekong

Các thành viên của Đại học Nevada (Mỹ) đang có chuyến thám hiểm nhân Ngày Trái đất để khám phá những khu vực sâu nhất của sông Mekong ở Đông Nam Á.

FAO phát động chiến dịch kiểm soát sâu keo mùa thu trên diện rộng

Chiến dịch kiểm soát sâu keo mùa thu quy mô rộng và kéo dài đến hết năm 2023, trước diễn biến dịch hại thực vật nguy hiểm này đang tàn phá hàng loạt cây trồng.

Trung Quốc tăng nhập khẩu sắn từ Thái Lan

Dù vẫn giữ vị trí thứ 2 về thị phần sắn tại thị trường Trung Quốc, Việt Nam giảm cả về sản lượng lẫn giá trị trong xuất khẩu những tháng đầu năm 2022.

Giá lương thực tăng mức cao nhất mọi thời đại

Giá lương thực thế giới tăng lên mức cao kỷ lục mới trong tháng 3 khi cuộc xung đột tại Ukraine làm xáo trộn thị trường ngũ cốc và dầu thực vật.