Tăng mạnh các vụ kiện về nhãn thực phẩm 'gây hiểu lầm' ở Mỹ

Sản phẩm thịt gà của hãng Tyson. Ảnh: NY Times.

Hãy xem xét nhãn bao bì và tuyên bố tiếp thị cho một số thương hiệu nổi tiếng nhất của Mỹ: Gà tây Cargill có nguồn gốc từ "những người nông dân gia đình độc lập", pho mát Sargento không chứa "kháng sinh" và Tyson sử dụng "sản xuất nhân đạo và có trách nhiệm với môi trường" để nuôi gà của mình trong khi cung cấp người lao động "một môi trường làm việc an toàn".

Nhưng một số tuyên bố có thể không giống như người tiêu dùng tưởng tượng qua quảng cáo, theo một loạt vụ kiện tụng của các nhóm vận động.

Các nguyên đơn nói rằng các nhãn gây hiểu lầm nhằm tìm cách trục lợi từ mối quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với việc ăn uống sạch, phúc lợi động vật và nông nghiệp thân thiện với môi trường - nhưng không tạo ra những thay đổi có ý nghĩa đối với phương thức canh tác và sản xuất của họ.

Vụ kiện tập thể chống lại các công ty thực phẩm và đồ uống đã đạt mức cao kỷ lục vào năm ngoái, với 220 vụ được nộp vào năm 2020, tăng so với 45 của một thập kỷ trước.

Làn sóng kiện tụng gia tăng phản ánh sự thất vọng của những người muốn nhưng không thể thuyết phục các cơ quan quản lý liên bang tăng cường giám sát nguồn cung cấp thực phẩm của Mỹ - hoặc thậm chí đưa ra các định nghĩa cho các từ như “lành mạnh” hay “hoàn toàn tự nhiên”.  Họ cho rằng, những gã khổng lồ trong ngành thực phẩm đã tích cực khai thác khoảng trống pháp lý.

Theo các vụ kiện và khiếu nại, gà tây Cargill thực sự được sản xuất bởi những người nông dân theo hợp đồng, những người không có tiếng nói trong cách nuôi gà - và những người thường lâm vào cảnh nợ nần vì tuân thủ các yêu cầu chăn nuôi nghiêm ngặt của Cargill.

Gà “hoàn toàn tự nhiên” của Tyson, theo đơn kiện và khiếu nại lên Ủy ban Thương mại Liên bang, được sản xuất hàng loạt trong những chuồng trại đông đúc bị nhiễm mầm bệnh kháng thuốc kháng sinh và sau khi giết mổ, chúng được tắm bằng hóa chất khử trùng.

Đơn khiếu nại liên bang cũng đặt câu hỏi về tuyên bố “môi trường làm việc an toàn” của Tyson, lưu ý rằng 39 nhân viên nhà máy chế biến Tyson đã chết vì Covid-19 và 12.500 người khác bị nhiễm bệnh, nhiều hơn bốn lần so với các đối thủ cạnh tranh lớn nhất của nó.

Và pho mát Sargento bị tìm thấy có chứa một lượng nhỏ kháng sinh.

Các bên nguyên đơn như Hiệp hội Người tiêu dùng Hữu cơ, Liên minh Hành động Trang trại Gia đình và Viện Phúc lợi Động vật.... nói rằng tiếp thị gây hiểu lầm và phóng đại lừa người tiêu dùng tin rằng họ đang ủng hộ các công ty có cách làm phù hợp với giá trị của họ.

Nhưng tiếp thị lừa đảo, theo họ, có tác động nguy hiểm hơn: Nó đảm bảo việc tiếp tục ngược đãi hàng triệu con bò, lợn và gà do các công ty lớn nuôi trong khi làm tổn hại đến sinh kế của những người nông dân nhỏ đã cam kết chăn nuôi nhân đạo hơn.

Cuộc chiến pháp lý về nhãn bao bì thể hiện một mặt trận mới trong nỗ lực của các nhóm bảo vệ môi trường và động vật nhằm tăng tính minh bạch của doanh nghiệp và thúc đẩy các công ty thực phẩm lớn áp dụng các phương pháp ít gây hại hơn.

Vụ kiện tụng cũng nhằm khai thác sự quan tâm ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với tính bền vững bằng cách gọi tên và làm xấu hổ các công ty mà họ cáo buộc là “tẩy rửa xanh” cho thương hiệu của họ.

Một số phán quyết có lợi trong các vụ kiện này khuyến khích các bên nguyên đơn tăng cường hoạt động pháp lý. Năm ngoái, Ben & Jerry’s đã ngừng mô tả những con bò cung cấp sữa cho món kem của họ là “hạnh phúc” sau khi công ty bị kiện. Vào năm 2018, General Mills đã đồng ý không còn quảng cáo các thanh granola ở Thung lũng Thiên nhiên của mình là "được làm bằng 100% yến mạch nguyên hạt tự nhiên"....

Những người ủng hộ nói rằng phần lớn các vụ kiện tụng có thể tránh được thông qua sự giám sát chặt chẽ hơn của liên bang. Mặc dù họ đã được ủng hộ bởi những nỗ lực của chính quyền Biden nhằm giải quyết những tuyên bố phóng đại về tiếp thị thực phẩm thông qua Ủy ban Thương mại Liên bang và Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, họ nói rằng cần phải thay đổi hệ thống hơn.

Một dự luật được đưa ra tại Quốc hội vào tháng trước sẽ cải tiến việc dán nhãn thực phẩm trước bao bì thông qua một hệ thống ký hiệu tiêu chuẩn hóa để truyền đạt liệu một sản phẩm có thực sự tốt cho sức khỏe hay không.

Hiện tại, những người ủng hộ đang cố gắng thúc đẩy các cơ quan quản lý liên bang thông qua hoạt động pháp lý và áp lực của công chúng. Ví dụ: Viện Phúc lợi Động vật đã cố gắng thu hút sự chú ý đến vai trò của Bộ Nông nghiệp Mỹ trong việc phê duyệt các mô tả nhãn cho các sản phẩm thịt và trứng, bằng cách xem xét các tài liệu do các công ty gửi để xin sự chấp thuận của họ.

Jennifer Jacquet, phó giáo sư nghiên cứu môi trường tại Đại học New York, cho biết hoạt động hợp pháp đã trở thành công cụ hiệu quả nhất để nắm giữ các công ty phải chịu trách nhiệm về các tuyên bố tiếp thị có vấn đề.

Tuy nhiên, các công ty là mục tiêu của các vụ kiện cho biết đôi khi những người đi kiện đang tìm cách giả mạo định nghĩa cho những từ mà không người tiêu dùng hợp lý nào có thể nhận ra.

Ivan Wasserman, một luật sư về thực phẩm ở Washington D.C., cho biết một số yêu cầu có thể ở ranh giới của hành vi tống tiền. Ông Wasserman cho rằng một số vụ kiện gây thiệt hại cho các công ty và cũng gây thiệt hại cho cả người tiêu dùng. Và ông phải khuyên khách hàng tránh những từ như “tự nhiên” hoặc “bền vững” trên nhãn hàng.