Brazil sẽ 'soán ngôi' Trung Quốc, thành nhà sản xuất cá rô phi lớn nhất?

Ngành cá rô phi của Brazil hiện bằng 1/3 quy mô của Trung Quốc, nhưng khoảng cách chênh lệch sản lượng đang giảm nhanh chóng. Ảnh: BTJ Aqua.

Phát biểu tại hội thảo sức khỏe cá rô phi của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) ngày 2/12, Giáo sư Kevin Fitzsimmons - Chủ tịch Hiệp hội Nuôi trồng Thủy sản Thế giới và chuyên gia nuôi trồng thủy sản tại Đại học Arizona - đưa ra kết luận này sau khi so sánh xu hướng sản xuất cá rô phi của hai quốc gia Trung Quốc và Brazil.

“Trung Quốc thực sự đã không tăng sản lượng cá rô phi của họ nhiều trong những năm gần đây. Điều này một phần là do chi phí sản xuất ngày càng tăng và thực tế là phần lớn sản lượng cá rô phi được sản xuất ở khu vực phía Nam của đất nước này. Trong khi đó Brazil đang tiếp tục gia tăng sản lượng cá rô phi cho dù đang phải chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19”, ông lưu ý.

Thật vậy, theo ước tính mới nhất của Giáo sư Fitzsimmons, trong khi Brazil sản xuất khoảng 600.000 tấn cá rô phi vào năm 2020, so với mức sản lượng gần như bằng không vào 20 năm trước, thì đường cong sản xuất của Trung Quốc đã trì trệ hoặc giảm trong thập kỷ qua và hiện ở mức khoảng 1,8 triệu tấn một năm.

“Một phần của sự trì trệ sản lượng nuôi cá rô phi này ở Trung Quốc là do chi phí đất đai, chi phí lao động, các quy định về môi trường đã tăng nhanh chóng. Phần lớn hoạt động nuôi cá rô phi diễn ra ở khu vực phía Nam, đặc biệt là các tỉnh ven biển - nơi mà giá đất, giá nhân công - tăng mạnh nhất. 

Miền Bắc Trung Quốc có thời tiết khá mát mẻ hơn một chút, vì vậy tốc độ tăng trưởng của cá rô phi sẽ chậm hơn. Vì vậy, sản lượng cá rô phi của Trung Quốc đã gần đạt mức tối đa, tôi không thấy họ tăng nhiều nữa”, Giáo sư Fitzsimmons nhận định.

Trong khi khoảng cách giữa các số liệu sản xuất cá rô phi của hai nước vẫn còn rất lớn, Giáo sư Fitzsimmons nhận thấy xu hướng tăng trưởng hiện tại đang tiếp tục ở cả hai quốc gia.

“Tôi nghĩ đặc biệt là Brazil sẽ tiếp tục tăng sản lượng cá rô phi. Chi phí sản xuất của họ cũng đang tăng lên nhưng không bằng với tốc độ tăng chi phí mà Trung Quốc có. Mỹ có mức thuế 25% đối với cá rô phi Trung Quốc, hiện tại mức thuế này bằng 0 đối với Brazil. 

Điều khác là Brazil có một thị trường nội địa rất mạnh. Trong nhiều năm, nhiều đồng nghiệp đã chỉ cho tôi kế hoạch kinh doanh cho các trang trại ở Brazil với ý tưởng rằng họ sẽ xuất khẩu, nhưng sau đó nhu cầu trong nước quá mạnh nên họ không bao giờ tìm cách xuất khẩu vì họ có thể bán mọi thứ ở trong nước", ông nói với các đại biểu.

“Brazil cũng có những điều kiện lý tưởng ở hầu hết mọi khu vực trong cả nước, vì là một quốc gia nhiệt đới. Tôi kỳ vọng điều đó sẽ tiếp tục hỗ trợ cho việc nuôi cá rô phi. Và cuối cùng, Brazil là nơi duy nhất từng có thể cạnh tranh với Trung Quốc về tổng sản lượng quốc gia”, ông nói thêm.

Một thị trường toàn cầu sôi động
Tin tốt cho các nhà sản xuất cá rô phi từ tất cả các quốc gia là – theo Giáo sư Fitzsimmons - mặc dù ngành này tiếp tục tăng trưởng nhanh trên toàn cầu, giá cá rô phi sẽ còn tăng nhanh hơn nữa.

Thật vậy, theo dự báo của ông, trong khi sản lượng cá rô phi toàn cầu sẽ tăng từ khoảng 6,9 triệu tấn vào năm 2020 lên gần 10 triệu tấn vào năm 2030, giá trị của ngành có khả năng tăng từ khoảng 12,3 tỷ USD lên 25 tỷ USD trong cùng khung thời gian.

Ông dự đoán, nhu cầu tăng trưởng sẽ đến từ việc tăng doanh số bán cá rô phi sống và các sản phẩm đông lạnh có giá trị gia tăng. Tuy nhiên, nhìn xa hơn về phía trước, ông nhấn mạnh khả năng bánh mì kẹp thịt cá rô phi sẽ được nhiều thương hiệu thức ăn nhanh áp dụng thay cho các mặt hàng chủ lực làm từ cá tuyết, cá tuyết và hoki. Do giá cá trắng đánh bắt tự nhiên ngày càng cao, ông cho rằng điều này hoàn toàn có thể xảy ra trong trung hạn.

“Ngày nay, việc sử dụng cá thịt trắng tự nhiên vẫn rẻ hơn, nhưng nếu họ [các công ty như McDonald's và Burger King] chuyển sang cá rô phi, thì nhu cầu cá rô phi trên thế giới sẽ tăng gấp đôi chỉ sau một đêm”, Giáo sư Fitzsimmons khẳng định.