Khủng hoảng lương thực ở Cuba thêm trầm trọng vì giá thế giới tăng cao

Một người phụ nữ đi ngang qua xe bán bánh quy ở trung tâm thành phố Havana, Cuba, ngày 18/5/2021. Ảnh: Reuters.

Cuba theo truyền thống nhập khẩu bằng đường biển khoảng 70% lượng thực phẩm mà nước này tiêu thụ, nhưng các lệnh trừng phạt cứng rắn của Hoa Kỳ và đại dịch đã cắt đứt ngành du lịch, làm giảm mạnh thu nhập ngoại hối.

Trong hơn một năm, người dân Cuba đã phải chịu đựng hàng dài chờ đợi và giá cả tăng mạnh khi họ tìm kiếm mọi thứ, từ sữa, bơ, thịt gà và đậu đến gạo, mì ống và dầu ăn. Họ đã nhặt nhạnh những sản phẩm ít ỏi ở chợ và thu thập những khẩu phần thực phẩm theo kiểu Chiến tranh Thế giới thứ Hai đang ngày càng cạn kiệt.

Trong tháng này, nhà nước Cuba đã thông báo lượng bột mì sẵn có sẽ bị cắt giảm 30% cho đến hết tháng 7.

Diorgys Hernandez, Tổng giám đốc Bộ chế biến thực phẩm, cho biết khi ông công bố tình trạng thiếu lúa mì rằng “chi phí tài chính liên quan đến các chuyến hàng lúa mì đến nước này” là một phần nguyên nhân.

Đó là một tin xấu đối với những người tiêu dùng đã mua nhiều bánh mì hơn để bù đắp cho việc có ít cơm, mì ống và rau củ trên bàn ăn tối.

“Mọi người ăn nhiều bánh mì và lo ngại rằng sẽ thiếu bánh mì vì đó là thứ mà mọi người ăn nhiều nhất”, Clara Diaz Delgado, một người hưu trí và sống sót sau bệnh ung thư ở Havana cho biết khi đứng đợi trong một hàng chờ mua thức ăn.

Cuba không trồng lúa mì do khí hậu cận nhiệt đới. Giá của mặt hàng này là 280 USD/tấn vào tháng 4, so với 220 USD/tấn một năm trước đó.

Chính phủ cũng cho biết vụ thu hoạch đường thiếu hơn 30% so với kế hoạch 1,2 triệu tấn, lần đầu tiên đạt dưới một triệu tấn trong hơn một thế kỷ.

Cuba sẽ gặp khó khăn trong việc bù đắp sự thiếu hụt đường sản xuất trong nước do giá quốc tế cao hơn khoảng 70% so với một năm trước.

Thêm vào đó, chi phí vận chuyển container quốc tế tăng tới 50% so với năm ngoái và vận chuyển hàng rời nhiều hơn.

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) báo cáo chỉ số giá lương thực quốc tế của tổ chức này đã tăng 30,8% tính đến tháng 4 so với cùng tháng năm ngoái và cao nhất kể từ tháng 5/2014.

Nhà nước Cuba độc quyền ngoại thương và mua khoảng 15% thực phẩm nhập khẩu từ Hoa Kỳ bằng tiền mặt theo một ngoại lệ trong lệnh cấm vận thương mại năm 2000.

John Kavulich, Chủ tịch Hội đồng Kinh tế và Thương mại Mỹ-Cuba, cơ quan theo dõi thương mại, cho biết doanh số bán hàng đã giảm 36,6% trong năm ngoái xuống 163,4 triệu USD, so với năm 2019. Doanh số bán hàng phục hồi trong quý đầu tiên, đạt 69,6 triệu USD, mặc dù con số đó thể hiện mua thực phẩm ít hơn do giá cao hơn.

“Nhu cầu toàn cầu tiếp tục tăng, giá đầu vào sản phẩm tăng và tình trạng thiếu lao động cho thấy giá hàng hóa sẽ không sớm giảm,” Kavulich nói.

Thịt gà, mặt hàng nhập khẩu quan trọng nhất của Cuba từ Mỹ, bị ảnh hưởng nặng nề. Một doanh nhân Hoa Kỳ bán thịt gà cho Cuba cho biết  đã vận chuyển đùi gà với giá 24 xu một pound vào tháng Giêng và 48 xu một pound vào tháng 4. Doanh nhân này không muốn bị nêu tên.

Nền kinh tế đã suy giảm 11% trong năm ngoái và theo các nhà kinh tế địa phương, sự sụt giảm kinh tế này còn tăng lên trong quý đầu tiên của năm 2021 do sự hoành hành của virus Corona mới khiến ngành du lịch bị đóng cửa và phần lớn đất nước bị đóng cửa một phần.

Chính phủ báo cáo rằng thu nhập ngoại hối chỉ bằng 55% mức kế hoạch năm ngoái, trong khi nhập khẩu giảm từ 30% đến 40%.

Lưu lượng container đến đã giảm 20% cho đến tháng 4, so với năm ngoái, theo một nguồn tin bí mật cho biết.

Chính phủ đã không công bố số liệu thống kê cho lĩnh vực nông nghiệp nổi tiếng kém hiệu quả kể từ năm 2019 nhưng các báo cáo rải rác của tỉnh và các báo cáo khác về cây trồng và vật nuôi cụ thể cho thấy sự sụt giảm đáng kể đối với gạo, đậu, thịt lợn, sữa và các mặt hàng khác của Cuba.

Điều này đã được xác nhận bởi một chuyên gia địa phương yêu cầu giấu tên và cho biết sản lượng đã giảm hai con số do thiếu nhiên liệu và nhập khẩu phân bón và thuốc trừ sâu.