Ngũ cốc, hạt có dầu của Mỹ khó bán vì chi phí tăng cao

Một chiếc máy kéo vận chuyển những kiện rơm rạ sau vụ thu hoạch lúa mì để dọn đất trồng đậu tương, tại Shelbyville, Kentucky, Hoa Kỳ, vào ngày 29/6/2021. Ảnh: Reuters.

Sự thiếu hụt gần đây ở một số mặt hàng xuất khẩu chủ chốt của Hoa Kỳ là một ví dụ điển hình về việc các sản phẩm của quốc gia này thường xuyên bị định giá quá cao khiến không thể bán được khi chi phí đội lên nhiều.

Trong tháng 10, kim ngạch xuất khẩu của Hoa Kỳ đạt mức 19,08 tỷ USD cho nông sản và các sản phẩm liên quan, mức cao nhất mọi thời đại, theo dữ liệu mới công bố vào hôm 7/12 của Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ.

Góp phần vào mức kim ngạch xuất khẩu kỉ lục này là xuất khẩu sang Trung Quốc trong tháng 10 cũng đạt 5,52 tỷ USD, cao hơn khoảng 7% so với mức kỷ lục trước đó được thiết lập vào tháng 11/2020. Xuất khẩu tháng 10 của Mỹ tới tất cả các thị trường khác đạt tổng giá trị 13,6 tỷ USD, chỉ sau kỷ lục lập vào tháng 3/2021.

Vào tháng 10, giá ngô và đậu tương xuất khẩu của Mỹ giảm so với hồi đầu năm, nhưng giá lúa mì đã tăng gần mức cao nhất trong 9 năm và khiến tác động đã trở nên rõ ràng.

Xuất khẩu lúa mì tháng 10 của Mỹ đạt 1,22 triệu tấn, thấp nhất trong bất kỳ tháng nào kể từ tháng 1/1972. Điều đó đưa tổng xuất khẩu lúa mì trong 5 tháng đầu năm 2021-22 ở mức 10,2 triệu tấn.

Tháng 10 và tháng 11 thường là những tháng xuất khẩu ít lúa mì của Mỹ do những nỗ lực xuất khẩu lớn về đậu tương, và con số của tháng trước có thể vẫn đúng với xu hướng đó. Doanh số bán lúa mì của Mỹ hiện đang ở mức thấp nhất trong 6 năm tính đến thời điểm hiện tại.

Nhà cung cấp lúa mì hàng đầu Nga tuần trước đã thảo luận về hạn ngạch xuất khẩu ngũ cốc từ giữa tháng 2 đến tháng 6 thấp hơn 20% so với năm ngoái để kiểm soát lạm phát lương thực trong nước. Những hạn chế xuất khẩu của Nga thường dẫn đến sự lạc quan về tiềm năng xuất khẩu của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, xuất khẩu lúa mì từ giai đoạn 2021-22 của Nga cho đến nay đã thấp hơn 35% so với khối lượng của năm ngoái, bằng chứng cho thấy giá cao của Mỹ có tác động kiềm chế bất chấp nguồn cung trên thế giới suy giảm. Các nhà xuất khẩu châu Âu và Úc gặp nhiều may mắn hơn.

Dầu ăn
Dầu thực vật toàn cầu có nhu cầu cao, nhưng dầu đậu nành của Hoa Kỳ gần đây đã trở nên quá đắt đỏ và xuất khẩu đã sụt giảm. Xuất khẩu dầu đậu nành của Mỹ trong tháng 10, tháng đầu tiên của giai đoạn 2021-22, chỉ đạt dưới 26.000 tấn, thấp nhất trong tháng kể từ năm 2000.

Đó là tháng thứ tư liên tiếp có lượng giao dịch thấp bất thường. Xuất khẩu từ tháng 7 đến tháng 10 đạt gần 69.000 tấn, mức thấp nhất trong giai đoạn đó kể từ năm 1975 và giảm gần 80% so với mức trung bình 5 năm. Giá xuất khẩu dầu đậu nành của Mỹ trong 5 tháng gần nhất là mức cao nhất từng được ghi nhận.

Các kho dự trữ dầu đậu nành của Mỹ giảm xuống dưới mức trung bình vào giữa năm sau khi tốc độ ép dầu giảm xuống, nhưng nỗ lực kỷ lục của các nhà chế biến đậu nành Mỹ trong tháng 10 đã giúp dự trữ dầu tăng cao hơn mức bình thường.

Các cam kết bán hàng vào tháng trước đã bắt đầu giúp khối lượng bán thoát khỏi mức thấp nhất trong 8 năm, nhờ có hai đợt bán hàng khổng lồ cho Ấn Độ và các lô hàng đã tăng lên mức cao nhất trong 9 tháng vào gần cuối tháng 11.

Nhà xuất khẩu dầu đậu nành hàng đầu Argentina cũng có lượng xuất khẩu sụt giảm trong những tháng gần đây, nhưng nhà cung cấp số 2 là Brazil đã đạt mức xuất khẩu cao nhất trong nhiều năm trong cùng khung thời gian một phần do vụ thu hoạch đậu tương lớn vào đầu năm nay. Đồng tiền yếu của Brazil là một yếu tố khác mang lại lợi thế xuất khẩu của nước này.

Lợi thế của Brazil cũng tạo thuận lợi cho xuất khẩu bông, vì vụ mùa kém năm ngoái đã không ngăn cản được sự thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên, xuất khẩu bông của Mỹ trong tháng 10 chỉ thiếu 100.000 tấn, mức thấp nhất so với bất kỳ tháng nào kể từ tháng 11/2015. Các lô hàng bông của Mỹ tăng mạnh trong năm ngoái mặc dù vụ mùa ngắn, và sự khác biệt lớn so với năm nay là giá cả.

Doanh số bán bông của Mỹ ở mức thấp nhất trong 5 năm cho đến nay. Hoa Kỳ là nhà cung cấp bông hàng đầu và Brazil đứng thứ hai.

Mặt hàng chính
Thành công chung về xuất khẩu của Mỹ trong tháng 10, đặc biệt là sang Trung Quốc, được thúc đẩy nhờ xuất khẩu đậu tương. Giá trị xuất khẩu của hạt có dầu trong tháng 10 đạt mức thấp nhất trong 8 tháng nhưng là mức cao nhất trong 8 năm tính theo tháng, và khối lượng tuyệt đối đủ để phá vỡ các kỷ lục về giá trị.

Nhưng tổng lô hàng đậu tương trong tháng 10 là 10,5 triệu tấn đã giảm 10% so với mức cao nhất trong cùng kỳ của năm ngoái và là sản lượng lớn thứ ba trong tháng 10 được ghi nhận. Nếu xuất khẩu tháng 11 đạt gần 10 triệu tấn, các lô hàng trong quý đầu tiên sẽ giảm 24% so với một năm trước.

Sự suy giảm đó là do xuất khẩu trong tháng 9 cực kỳ tồi tệ sau khi các bến cảng xuất khẩu của Hoa Kỳ bị thiệt hại do bão, vì vậy có thể tháng 12 hoặc tháng 1 sẽ bù đắp được một số thiệt hại đó. Một chuỗi đơn hàng bán đậu tương của Mỹ cho Trung Quốc và những người mua không xác định gần đây có thể hỗ trợ điều đó, đặc biệt khi xem xét rằng đợt mua nhiều nhất trong năm ngoái xảy ra từ tháng 7 đến tháng 9.

Các lô hàng ngô trong tháng 10 ở mức 3,8 triệu tấn cao hơn 4% so với năm ngoái và cao hơn 6% so với mức trung bình 5 năm tính theo tháng và xuất khẩu của tháng 11 sẽ tiếp tục với khối lượng trên mức bình thường.

Tuy nhiên, các lô hàng xuất khẩu ngô của Mỹ sang Trung Quốc đang giảm, vì tổng số 280.266 tấn trong tháng 10 là mức thấp nhất kể từ tháng 6/2020. Ít nhất 10 triệu tấn ngô mua của Mỹ đang chờ vận chuyển đến Trung Quốc.