Người Lâm Hà “hái vàng” từ chuối lùn Nam Mỹ

Trong đó, nhiều nông hộ đã trồng thử nghiệm thành công giống chuối già lùn Nam Mỹ. Hiện, giống chuối này sinh trưởng, phát triển tốt và trĩu quả trên đất Lâm Hà.

Vườn chuối già lùn Nam Mỹ trĩu quả trên đất Lâm Hà.

Người tiên phong

Lâm Hà có hơn 50ha chuối già lùn Nam Mỹ. Một trong những người tiên phong đưa giống chuối này về canh tác tại địa phương là ông Đào Văn Cường ở thôn Thống Nhất, xã Đan Phượng. Trước đây, gia đình ông Cường trồng bưởi da xanh, tuy nhiên, do cây bị sâu bệnh và đầu ra không ổn định, thu nhập bấp bênh nên ông quyết định chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao thu nhập cho gia đình.

Sau khi tham quan học hỏi một số mô hình tại Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai… tháng 6/2020, ông Cường quyết định đem giống chuối già lùn Nam Mỹ về trồng thử nghiệm. Sau hơn 1 năm xuống giống, 5 sào (1 sào Tây Nguyên = 1.000m2) chuối trồng lứa đầu tiên đã cho hoạch. Nhìn những buồng chuối trĩu quả, kéo nghiêng cả cây, ông Cường không giấu nổi niềm vui với những quả ngọt lứa đầu tiên. Trung bình 1 sào gia đình ông thu được 240 buồng chuối, mỗi buồng nặng khoảng 43kg, có buồng nặng tới gần 70kg. Gia đình ông xuất bán nguyên buồng tại vườn cho doanh nghiệp thu mua với giá 5.400 đồng/kg. Bình quân thu về hơn 50 triệu đồng/sào.

Ông Cường chia sẻ, giống chuối già lùn Nam Mỹ mà gia đình ông đang canh tác được mua tại huyện Thống Nhất (Đồng Nai). Cách đây hơn 1 năm, gia đình mua cây giống chuối cấy mô với giá 13 ngàn đồng/gốc. Sau khoảng 8 tháng trồng, cây bắt đầu ra hoa và khoảng 12 tháng thì cho thu hoạch. Khi mới đưa giống chuối này về áp dụng tại địa phương, gia đình ông cũng thắc thỏm lo âu không biết cây có phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng hay không. Tuy nhiên, đến nay thì giống chuối già lùn Nam Mỹ trồng trên đất Lâm Hà đã sinh trưởng, phát triển tốt và cho năng suất cao.

Ông Cường cho biết, theo đánh giá của người tiêu dùng thì chuối già lùn Nam Mỹ trồng tại Lâm Hà có ruột đỏ, dẻo, thơm và ngọt hơn so với trồng ở nhiều vùng khác. Với 5 sào trồng thí điểm ban đầu, đến nay, gia đình ông Cường đã mở rộng lên gần 10ha. Hiện, gia đình ông hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp; một số đơn vị gọi điện liên hệ bao tiêu sản phẩm nhưng ông chưa nhận lời vì cung chưa đủ cầu.

Lan tỏa

Từ thành công của gia đình ông Cường, nhiều hộ ở Lâm Hà đã học hỏi và áp dụng canh tác giống chuối già lùn Nam Mỹ. Riêng xã Đan Phượng có hơn 10 hộ trồng chuối già lùn Nam Mỹ với diện tích hơn 40ha.

Là người tiên phong đưa giống chuối già lùn Nam Mỹ về trồng thành công tại địa phương, ông Cường nhiệt tình hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc chuối cho người dân trong xã.

Theo ông Cường, người  trồng chuối già lùn Nam Mỹ cần mua cây giống cấy mô có nguồn gốc rõ ràng. Chuối cần được trồng ở vùng đất có độ ẩm cao, thoát nước tốt. Nên trồng hàng cách hàng 2m, cây cách cây 1,6m và dùng dây buộc chằng giữa các cây với nhau để tránh bị ngã đổ. Phân bón cho chuối nên dùng phân chuồng và phân NPK. Về mùa khô, cần tưới nước  3 - 5 ngày/lần để đảm bảo độ ẩm cho cây phát triển. Khi thu hoạch, cần trừ lại gốc để lấy nước nuôi cây con. Sau khi thu hoạch buồng của cây mẹ, 6 - 8 tháng sau, cây con sẽ cho thu hoạch buồng. Mỗi lứa có thể thu hoạch trong 3 - 5 năm.

Hiện, gia đình ông Cường đang lấy cây giống, phân bón và các vật tư khác phục vụ trồng chuối về bán cho người dân địa phương. Giá cây giống chuối cấy mô hiện được bán cho người dân với giá 8 ngàn đồng/gốc. Bên cạnh đó, ông liên hệ để đảm bảo đầu ra ổn định cho người dân trồng chuối trên địa bàn.

Dự định của ông Cường là muốn vận động người dân mở rộng diện tích trồng chuối, tạo vùng nguyên liệu, thành lập tổ hợp tác để tạo tiếng nói chung cũng như khẳng định thương hiệu nông sản địa phương. Từ đó, khép kín quá trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm và hướng đến xuất khẩu để tạo đầu ra ổn định, thu nhập cao cho người trồng chuối.

Chuối già lùn Nam Mỹ có thể được trồng ở nhiều vùng đất khác nhau, từ đất đồi, đất ruộng lên liếp hay đất phù sa ven sông, thích hợp pH tương đối rộng từ 4,5 đến 8 (hơi chua đến kiềm).

Thân cây cao trung bình  2-3m, nếu trồng giống nuôi cấy mô thì thời gian từ trồng đến trổ buồng (quày) khoảng 7-8 tháng, từ trổ buồng đến thu hoạch khoảng 3-4 tháng, mỗi buồng có thể nặng từ 30-50 kg, trái thon dài, vỏ trái khi chín có màu vàng tươi, ruột vàng, thịt trái có vị ngọt thanh, thơm, dẻo nên rất được ưa thích.

Chuối già lùn Nam Mỹ là loại chuối xuất khẩu được giá nhất hiện nay; là loại quả chiếm tỷ trọng đáng kể trong thương mại rau quả toàn cầu.
Ông Lê Hồng Phong, Phó chủ tịch UBND xã Đan Phượng, cho biết, việc người dân trồng thành công giống chuối già lùn Nam Mỹ trên địa bàn là một tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, hiện người dân trồng giống chuối này còn tự phát. Vì vậy, xã đang nghiên cứu, xem xét tính hiệu quả bền vững của giống chuối già lùn Nam Mỹ để xây dựng quy hoạch nhân rộng. Từ đó, giúp người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, sản xuất ổn định và nâng cao thu nhập trên đơn vị diện tích.