Trồng rau theo triết lý '3 không, 4 sạch'

Đam mê làm nông nghiệp an toàn
Sinh ra và lớn lên trên “thủ phủ” sản xuất rau an toàn Văn Đức, sau nhiều năm mưu sinh ở nước ngoài. Với số vốn tích lũy được, ông Trần Văn Tuấn, thôn Chử Xá, xã Văn Đức (Gia Lâm, Hà Nội) quyết định quay trở về quê hương làm giàu bằng chính nghề đã nuôi sống nhiều thế hệ người dân nơi đây.

Ông Trần Văn Tuấn, Giám đốc HTX nông nghiệp Chử Tâm, thôn Chử Xá, xã Văn Đức (Gia Lâm, Hà Nội). Ảnh: Trung Quân.

Tháng 6/2020, ông thành lập HTX Chử Tâm với 7 thành viên tham gia, sản xuất rau an toàn trên diện tích 2,7 ha.

Tuy nhiên, qua thời gian canh tác cũng như theo dõi các trà rau của HTX và các hộ sản xuất rau trong vùng. Ông nhận thấy, việc canh tác rau của người dân vẫn phụ thuộc rất nhiều vào tự nhiên. Người trồng không thể chủ động trước sự biến đổi bất thường của thời tiết. Điều này làm ảnh hưởng không nhỏ đến chi phí, năng suất, chất lượng rau…

Trước thực tế đó, ông bàn bạc với các thành viên trong HTX chuyển hướng sang sản xuất rau an toàn trong hệ thống nhà lưới để giảm thiểu tác động bất lợi từ tự nhiên. Sau khi thống nhất, HTX đã đầu tư 1,4 tỷ đồng xây dựng hệ thống nhà lưới trên diện tích 10.000 m2.

Thiếu kiến thức về vận hành hệ thống sản xuất mới, ông mày mò, tìm tòi, nghiên cứu, ở đâu có tài liệu hay, mô hình hiệu quả là ông tìm đến học hỏi kinh nghiệm.

Ưu điểm của việc trồng rau trong nhà lưới là có thể canh tác được nhiều loại rau, củ, quả khác nhau, tận dụng triệt để quỹ đất. Ảnh: Trung Quân.

Ông Trần Văn Tuấn chia sẻ: Ưu điểm của việc trồng rau trong nhà lưới là có thể canh tác được nhiều loại rau, củ, quả khác nhau, điều này giúp có thể tận dụng triệt để quỹ đất.

Bên cạnh đó, với thiết kế hệ thống khung giàn khép kín, nhà lưới dễ dàng kết hợp được với hệ thống tưới tiêu hay điều chỉnh ánh sáng tự động hoặc bán tự động. Nhờ đó, năng suất chất lượng sản phẩm được nâng cao, không tốn nhiều công chăm sóc.

Nhà lưới cũng hạn chế sự xâm nhập của các loại sâu, côn trùng gây hại, từ đó giúp giảm tối đa việc sử dụng thuốc BVTV. Đồng thời, giúp bảo vệ rau khỏi tác động của thời tiết, tránh mưa làm dập nát lá rau. Trong điều kiện thời tiết mưa, nắng vẫn có thể duy trì hoạt động sản xuất bình thường.

Nói về sản xuất rau an toàn, ông Tuấn cho hay: HTX hoạt động theo triết lý “3 không” (không thuốc BVTV hóa học, không thuốc diệt cỏ, không thuốc tăng trường) và “4 sạch” (giống sạch, đất sạch, nước sạch, canh tác sạch).

Về giống, một phần HTX sử dụng hạt giống, cây giống nhập khẩu, số còn lại ông tìm mua tại các địa chỉ uy tín trong cả nước. Với tiêu chí đảm bảo giống có chất lượng, có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt, cho năng suất cao.

Hệ thống tưới phun tự động, giúp phân bổ lượng nước đồng đều đến từng cây rau. Nhờ đó, năng suất chất lượng rau được nâng cao, không tốn nhiều công chăm sóc. Ảnh: Trung Quân.

Về đất trồng, trước khi gieo trồng lứa rau mới, đất được phay, phơi ải, xử lý để không còn tồn tồn dư hóa chất, kim loại nặng rồi ủ hoai mục. Bênh cạnh đó, đất trồng sẽ được bổ sung thêm xơ dừa, phân hữu cơ và các nguyên tố vi lượng… để tăng độ màu mỡ.

Về nước tưới, được tiến hành lọc kỹ lưỡng qua 2 hệ thống bể lọc, đầu tiên nước được lọc thô qua bể lọc 4 lớp (gồm 2 lớp cát, 1 lớp sỏi, 1 lớp than hoạt tính). Sau đó, được đưa xuống cột lọc Composite tiêu chuẩn để khử màu, khử mùi, khử các kim loại nặng như sắt, chì, thủy ngân, asen… rồi mới đưa vào bể chứa, đẩy lên hê thống dàn phun tưới.

HTX không sử dụng thuốc BVTV hoá học mà dùng các chế phẩm sinh học, các chế phẩm thảo mộc. Không sử dụng thuốc diệt cỏ mà tiến hành nhổ bỏ bằng tay. Rác thải trong quá trình sản xuất sẽ được xử lý thành phân bón hữu cơ bằng cách dùng các chế phẩm sinh học…

Về phân bón, HTX sử dụng phân bò ủ hoai mục để bón cho rau. Phân bò được xử lý bằng phương pháp ủ nóng trong thời gian khoảng 30 ngày mới đưa vào sử dụng. Phân bò được ủ ngoài cung cấp dinh dưỡng cho rau, còn có khả năng phòng trừ các loại nấm bệnh và ngăn cỏ dại tốt…

Nước tưới sau khi lọc thô, sẽ được đưa xuống cột lọc Composite tiêu chuẩn để khử màu, khử mùi, khử các kim loại nặng như sắt, chì, thủy ngân, asen… rồi mới đưa vào bể chứa, đẩy lên hê thống dàn phun tưới. Ảnh: Trung Quân.

Phát triển rau an toàn theo chuỗi
Do kiên trì và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất rau an toàn, nên sản phẩm rau của HTX được nhiều đơn vị ưa thích và đặt hàng. Hiện tại, HTX đang cung cấp rau cho hệ thống các cửa hàng tiện ích trong khu vực Ecopark, Vinhome OceanPark… và nhiều quận, huyện trên địa bàn Hà Nội.

Bên cạnh đó, với mong muốn hình thành chuỗi khép kín từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ, HTX đã đầu tư xây dựng thêm kho lạnh bảo quản, mở cửa hàng bán rau trực tiếp đến tận tay người tiêu dùng.

Ông Trần Văn Tuấn chia sẻ: Để đảm bảo cung cấp “chuẩn” rau mà HTX sản xuất đến được tay người tiêu dùng, khi chuyển rau đến các đầu mối tiêu thụ, HTX đều lưu lại mẫu rau để đối chứng, so sánh, giám sát.

Trong trường hợp khi khách hàng có phản ánh về chất lượng, HTX sẽ yêu cầu cửa hàng tiêu thụ có lý giải và cao hơn nếu bán không đúng sản phẩm sẽ phải đền bù thỏa đáng cho người tiêu dùng.

HTX mở cửa hàng phân phối, tạo chuỗi khép kín từ sản xuất đến tiêu thụ, vừa giúp nâng cao giá trị sản phẩm rau vừa đảm bảo cung cấp được "chuẩn" sản phẩm rau an toàn đến tận tay người tiêu dùng. Ảnh: HTX.

Nhờ những bước đi chắc chắn, từng bước HTX đã xây dựng được thương hiệu rau an toàn trên thị trường. Hiện tại, trung bình mỗi ngày HTX xuất bán ra thị trường từ 3-4 tạ rau các loại, tạo việc làm cho 8 lao động thường xuyên với mức thu nhập trung bình 200.000 đồng/ngày.

Nói về hướng phát triển trong thời gian tới, ông Tuấn cho biết: HTX sẽ tiếp tục duy trì sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP; mở rộng quy mô hệ thống nhà lưới, nhà màng; tăng số lượng cửa hàng phân phối do HTX làm chủ, chuyển một phần diện tích trồng rau theo hướng hữu cơ.