Xây dựng thương hiệu cà gai leo Yên Thủy

Nhận thấy tiềm năng từ cây cà gai leo, đầu năm 2015, Dự án Sinh kế của Chương trình Giảm nghèo của huyện Yên Thủy (Hòa Bình) đã đưa cây cà gai leo về xã Đa Phúc. Như bén duyên với đất, cây cà gai leo phát triển tốt và cho dược tính cao (hoạt chất Glycoalcaloid toàn phần là 0,62% - cao gấp 4 lần khi được trồng ở vùng đất khác).

Tuy nhiên, do bà con mở rộng diện tích nhanh và không có kế hoạch cụ thể nên đầu ra của cây cà gai từng là một bài toán. Giá cà gai leo có lúc rớt giá chỉ còn hơn 10.000 đ/kg, nhiều hộ dân đã suýt phá bỏ cây cà gai leo.

Nhiều hộ dân từng suýt phá bỏ cây cà gai leo do sự phát triển không đồng bộ giữa nguyên liệu và chế biến, chiết xuất, tiêu thụ sản phẩm. Ảnh: Phương Thúy. 

Nhanh nhạy trước thị trường, anh Bùi Quý Hợi (xã Bảo Hiệu, Yên Thủy, Hòa Bình) đã sớm nhận ra được xu thế sử dụng các sản phẩm thảo dược từ thiên nhiên cũng như nhu cầu của các hãng dược. Đầu năm 2016, anh Hợi đứng ra thành lập HTX Nông – Lâm nghiệp Bảo Hiệu, vận động các hộ gia đình trong xã thành lập HTX chuyên trồng cây cà gai leo.

HTX đã đưa ra sản phẩm Cà gai leo Yên Thủy – chiết xuất 100% nguyên liệu từ cây cà gai leo, tạo chuỗi sản xuất, tăng giá trị của cây cà gai leo và thời gian bảo quản dưới dạng cao sệt được lâu hơn. Từ nguyên liệu thô ban đầu, HTX đã đưa cà leo trở thành sản phẩm hoàn chỉnh, nhiều tiện lợi cho người tiêu dùng.

Năm 2018, HTX sản xuất được trên 200.000 cây giống cà gai leo. Để các thành viên và hộ tham gia trồng dược liệu yên tâm về đầu ra sản phẩm, HTX đứng ra tìm các đầu mối tiêu thụ, liên kết với các doanh nghiệp thu mua. Nếu như năm 2016, diện tích trồng cây cà gai leo của HTX và bà con xóm Đầm (xã Bảo Hiệu) chỉ có ó 10 ha thì hiện đã phát triển lên 40 ha.

Cây cà gai leo hiện đã phục hồi, phát triển trở lại với diện tích trên 40 ha tại xã Bảo Hiệu (huyện Yên Thủy). Ảnh: Phương Thúy.

Với năng suất bình quân 12 tấn khô/ha, nguyên liệu cà gai leo được HTX bao tiêu thu mua toàn bộ với giá ổn định 35.000 đồng/kg. Bình quân mỗi ha cà gai leo đạt doanh thu trên 400 triệu đồng.

Để xây dựng thương hiệu cà gai leo phát triển bền vững, HTX liên kết với Công ty Cổ phần Dược OPC Bắc Giang có công nghệ sản xuất đạt tiêu chuẩn GACP ký hợp đồng gia công lâu dài, tạo ra sản phẩm "Cao cà gai leo Yên Thủy”. Đồng thời, liên kết với Công ty TNHH MTV Thương Hảo, Công ty Cổ phần Thương mại dược Sao Mai (TP Hòa Bình) cho ra sản phẩm trà túi lọc cà gai leo. Hiện nay giá bán cao cà gai leo ngoài thị trường có giá từ 150.000 – 290.000 đ/50g - 125g, trà túi lọc 40.000 đ/hộp.

Hiện sản phẩm cao và trà túi lọc Cà gai leo Yên Thủy sản xuất đạt tiêu chuẩn GACP được thị trường đón nhận với những phản hồi tích cực. Bình quân mỗi năm, HTX liên kết sản xuất, tiêu thụ 25.000 - 30.000 sản phẩm cao.

Sản phẩm cà gai leo Yên Thủy hiện đã được các doanh nghiệp dược ký hợp đồng chế biến sâu với nhiều sản phẩm, có mặt rộng khắp trên thị trường. Ảnh: Phương Thúy.

Cao cà gai leo Yên Thủy đã được chứng nhận bản quyền, được người tiêu dùng đánh giá cao, có mặt trên thị trường các nước Nga, Thái Lan, Trung Quốc. Hệ thống phân phối sản phẩm trên phạm vi cả nước với trên 200 đại lý, điểm kinh doanh. Sản phẩm cao Cà gai leo Yên Thủy được xếp hạng OCOP 3 sao cấp tỉnh năm 2019 đã hiện thực hóa mục tiêu đưa thương hiệu "Cà gai leo Yên Thủy” tiếp cận và vươn tới thị trường mới, đồng thời đảm bảo người dân được cải thiện nguồn sinh kế bền vững của HTX.

“Thời gian tới, HTX sẽ phát triển vùng nguyên liệu theo hướng liên kết thêm với các hộ trong, ngoài xã và các huyện lân cận với quyết tâm đưa thương hiệu Cà gai leo Yên Thủy tiếp cận và vươn tới thị trường mới, bảo đảm nguồn sinh kế bền vững cho người dân”, Giám đốc HTX Bùi Quý Hợi cho biết.