Xuất khẩu thủy sản sụt giảm do dịch Covid-19

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong điều kiện áp dụng Chỉ thị 16 tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh thành phía Nam, sản xuất và XK thủy sản sụt giảm đáng kể, nhất là từ nửa cuối tháng 7.

Sau khi tăng 16% vào nửa đầu tháng, XK thủy sản nửa cuối tháng tháng 7/2021 bị sụt giảm rõ rệt (giảm khoảng 15%-20% so với nửa đầu tháng), khiến cho kim ngạch XK thủy sản cả tháng giảm khoảng 4% so với cùng kỳ năm ngoái khi đạt 763 triệu USD.

Trong đó, mặt hàng tôm giảm 4% so với cùng kỳ khi đạt 374 triệu USD. XK cá tra và cá ngừ giảm khoảng 5% khi đạt lần lượt 117 triệu USD và 60,5 triệu USD.

XK mực, bạch tuộc cũng giảm 9% khi đạt khoảng 47 triệu USD trong tháng 7. XK các mặt hàng khác cũng đều giảm, trong đó cua ghẹ giảm 3% và các loại cá khác giảm 2% trong tháng 7…

Chế biến cá tra xuất khẩu ở Đồng bằng Sông Cửu Long. Ảnh: Giang Lam 

 Áp dụng Chỉ thị 16, hầu hết các địa phương đã yêu cầu các doanh nghiệp (DN) chỉ được duy trì hoạt động khi đảm bảo điều kiện “3 tại chỗ” hoặc “1 cung đường – 2 địa điểm” để phòng, chống dịch bệnh lây lan vào các nhà máy, các khu công nghiệp. 

Các DN thủy sản đã chung tay sát cánh cùng Chính phủ thực hiện nghiêm các quy định nhằm vừa chống dịch vừa duy trì được sản xuất. Tuy nhiên, thực tế hiện nay chỉ có khoảng 30% các DN thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam đảm bảo được điều kiện “3 tại chỗ”.

Với những nhà máy thực hiện được, số lượng công nhân có thể huy động cũng chỉ 30-50% số lượng lao động, số còn lại phải nghỉ việc hoặc nghỉ không lương. Công suất sản xuất trung bình đã giảm chỉ còn 40-50% so với trước đây. Dự tính công suất chung của cả vùng giảm chỉ còn 30-40%.

Trong khi đó, nguyên liệu thủy sản huy động cho chế biến – XK cũng chỉ đạt khoảng 40-50% so với nguồn nguyên liệu bên ngoài do việc thực hiện giãn cách chung. Dự tính nguy cơ nguồn nguyên liệu cho sản xuất XK những tháng cuối năm sẽ thiếu hụt 20-30%.

Ngoài ra, DN đang bị gánh nặng các loại chi phí phát sinh như trang bị cho công nhân làm việc “3 tại chỗ”, trả thêm lương, chi phí xét nghiệm hàng tuần, trong khi các chi phí đầu vào và logistic tăng mạnh...

Theo VASEP, nhờ tăng trưởng cao trong nửa đầu năm nên lũy kế XK thủy sản 7 tháng đầu năm vẫn tăng 11% khi đạt 4,88 tỷ USD.

Tuy nhiên, với thực tế khó khăn hiện nay, XK thủy sản nửa cuối năm chắc chắn sẽ tuột dốc nếu không có giải pháp hỗ trợ cần thiết cho việc phục hồi sản xuất, XK và trực tiếp thúc đẩy sinh kế cho công nhân, nông - ngư dân trong bối cảnh sống chung với Covid-19.

Trong đó, cần triển khai sớm ưu tiên tiêm vắc xin cho người lao động trong nhà máy chế biến thủy sản đảm bảo tiêu chí an toàn, tiếp đó là sự hỗ trợ cho DN và người lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19…